Treść zadania

Rozwiązania

• 

  0 0

  lena1032 6.9.2010 (17:58)

  Mikołaj Kopernik
  Wybitny astronom polski, matematyk, ekonomista, lekarz, twórca teorii heliocentrycznej. Urodził się w Toruniu jako syn kupca. Po śmierci ojca chłopcem zaopiekował się wuj kanonik, późniejszy biskup warmiński - Łukasz Watzenrode. Dzięki niemu Mikołaj Kopernik po ukończeniu szkoły parafialnej w Toruniu podjął studia (1491-1495) na wydziale sztuk wyzwolonych w Akademii Krakowskiej. W roku 1495 został kanonikiem kapituły warmińskiej z siedzibą we Fromborku, ale już rok później (1496) wyjechał na studia do Bolonii. Studiował tam astronomię i prowadził obserwacje astronomiczne. W 1501 roku wrócił na kilka miesięcy do kraju, po czym ponownie wyjechał do Włoch, tym razem do Padwy, by na tamtejszym uniwersytecie zgłębiać tajniki prawa i medycyny. W roku 1503 na uniwersytecie w Ferrarze zrobił doktorat z prawa kanonicznego. Pod koniec tego roku wrócił do Polski. W latach 1504-1510 był sekretarzem wuja i jego lekarzem przybocznym; w tym czasie przebywał gównie na dworze biskupim w Lidzbarku Warmińskim. Tu też powstał około roku 1507 zarys teorii heliocentrycznej, obalającej dotychczasowy powszechny pogląd, że Słońce krąży wokół Ziemi, a nie odwrotnie. W 1510 roku Kopernik osiedlił się we Fromborku. W tym roku opisał teorię heliocentryczną w rozprawie 'Commentariolus', która, nie opublikowana, krążyła w odpisach. W latach 1516-1519 i w roku 1521 pełnił w Olsztynie obowiązki zarządcy dóbr kapitulnych. Podczas wojny polsko-krzyżackiej (1520-1521) bronił olsztyńskiego zamku. Najważniejszym dziełem, które powstało w latach 1515-11530, była rozprawa 'De revolutionibus orbium coelestium' ('O obrotach sfer niebieskich'), opublikowana w Norymberdze w roku 1543 dzięki profesorowi uniwersytetu w Wittenberdze - Retykowi, który trzy lata wcześniej ogłosił drukiem wyciąg tej pracy pt. 'Narratio prima'. Pierwsze egzemplarze dostarczono Kopernikowi, gdy ciężko chory leżał na łożu śmierci. Wielkiego astronoma pochowano w katedrze fromborskiej. Jego teorię heliocentryczną potomni nazwali rewolucyjną, odkrycie Kopernika miało bowiem znaczenie epokowe. Mimo że teoria Mikołaja Kopernika zdobywała coraz więcej zwolenników, Kościół odrzucił ją jako sprzeczną z Biblią. Z indeksu ksiąg zakazanych 'O obrotach sfer niebieskich' zdjęto dopiero w roku 1758.
  
  Galileusz (1564-1642)
  
  Włoski fizyk, astronom i filozof. W dzieciństwie wykazywał duże uzdolnienia muzyczne i plastyczne. Interesował się literaturą. Za namową ojca podjął studia medyczne na uniwersytecie w mieście rodzinnym Pizie, a następnie we Florencji. Jednocześnie studiował filozofię i matematykę. W latach 1589-1592 i od roku 1610 był profesorem matematyki na uniwersytecie w Pizie, a w latach 1592-1610 - na uniwersytecie w Padwie, gdzie pierwszy zaczął wykładać w języku włoskim. W roku 1583 odkrył prawo ruchu wahadła, obserwując w katedrze w Pizie wahania rozkołysanego świecznika. Trzy lata później zbudował wagę hydrostatyczną, a w roku 1602 odkrył prawo swobodnego spadania ciał. W następnym roku (1603, według innych źródeł 1609) jako jeden z pierwszych zbudował lunetę i zastosował ją do obserwacji astronomicznych. W latach 1609-1611 w wyniku obserwacji nieba odkrył góry na Księżycu, satelity Jowisza, fazy Wenus, plamy na Słońcu oraz stwierdził obrót Słońca dookoła osi. Odkrycia te podważały istniejące wówczas poglądy naukowe, potwierdzały zaś słuszność teorii Kopernika, która nie była uznawana przez Kościół. W 1615 roku Galileusz został wezwany do Rzymu przed trybunał Świętej Inkwizycji, gdzie miał się wytłumaczyć z owych badań. Trybunał zabronił mu głoszenia poglądów, potwierdzających słuszność teorii heliocentrycznej. Korzystając jednak z przychylności papieża Urbana VIII, wydał we Florencji w roku 1632 'Dialog o dwu najważniejszych układach świata: ptolemeuszowym i kopernikowym', zawierający dyskusje zwolenników teorii kopernikańskiej ze zwolennikami Ptolemeusza. W następnym roku (1633) trybunał inkwizycyjny zmusił go do wyrzeczenia się swoich poglądów, a dzieło zostało zakazane (na indeksie było do roku 1822). Wtedy Galileusz wypowiedzieć miał słowa: 'E pur si muove' - 'A jednak się kręci'. Do końca życia pozostawał pod nadzorem inkwizycji (przebywał początkowo w Rzymie, a potem koło Florencji). Mimo to kontynuował pracę twórczą. W roku 1637, na kilka miesięcy przed utratą wzroku, odkrył librację (pozorne okresowe zmiany położenia) Księżyca. W roku następnym wydał w Lejdzie 'Dialogi i dowodzenia matematyczne', będące zbiorem podstawowych prac z zakresu mechaniki. Przeprowadził także po raz pierwszy doświadczenia ze spadaniem ciał, uwzględniając opór stawiany przez powietrze, chociaż nie sformułował zasad.

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie