Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  0 0

  Dyta 8.6.2010 (19:50)

  Utwór ,,Koniec i początek” stanowi swoiste zaproszenie do rozważań nad losem naszego świata. Inwersja zastosowana w tytule, łamiąca logiczne, bo zgodne z następstwem czasu zestawienie "początek i koniec", buduje pewną nową jakość, wskazującą na wieloznaczność pojęcia końca, względność jego znaczenia wobec sensu pierwotnie mu nadanego.
  W pierwszej strofie wiersza, która stanowi swego rodzaju preludium do rozważań natury egzystencjalnej, przemawiający w trzeciej osobie podmiot liryczny zarysowuje sytuację, będącą przedmiotem jego rozważań, a którą utożsamić można by z obecnym w tytule pojęciem końca: "Po każdej wojnie / ktoś musi posprzątać". Wojna bowiem w oczach pokolenia Kolumbów czy też setek tysięcy innych ludzkich istnień to "spełniona apokalipsa", po niej nie pozostaje człowiekowi już nic. Jednak nasycony elementami opisu monolog narracyjny podmiotu mówiącego, budujący w utworze sytuację liryczną, stanowi wyraźną polemikę z podobnym wartościowaniem znaczenia słowa "koniec". Peiperowskie "zdziwienie słów", który to efekt zyskuje tytuł utworu "Koniec i początek", pobrzmiewa nutą optymizmu, co więcej, w pewien sposób odkrywa przed nami prawdę o przemijaniu, nieubłaganym upływie czasu. Wydawać by się bowiem mogło, iż nasz, po ludzku postrzegany kres nie oznacza końca wszechrzeczy. Bo, choć jest to niezwykle trudne, musimy zgodzić się, że wojenna apokalipsa dotyczy pokolenia, nie zaś całej ludzkości. I tak jest zaiste.
  Obraz powojennej rzeczywistości, naszkicowany przez Szymborską w trzech kolejnych strofach utworu, można by zestawić z spustoszoną w drugiej wojnie światowej Warszawą. Anafora, sprowadzająca się do zwrotu "Ktoś musi (...)", buduje w obrębie wspomnianych trzech strof pewną spójną całość, ukazującą zniszczenia wojenne w formie migawek, zestawionych przypadkowo klatek filmowych. Mamy zatem "gruzy", "wozy pełne trupów", "szlam i popiół" oraz "krwawe szmaty" obrazy dające wyobrażenie o tragicznym wymiarze codzienności człowieka. "Ktoś musi zepchnąć gruzy / na pobocza dróg (...) / ktoś oszklić okno / i osadzić drzwi w zawiasach" przekonuje dalej podmiot mówiący utworu "Koniec i początek", dając zarazem świadectwo swego szacunku dla heroicznej walki człowieka o ocalenie samego siebie, przywrócenie brutalnie zweryfikowanych przez historię ideałów oraz wartości. W strofie szóstej, korelującej w sferze treści ze wspomnianymi trzema dodaje ponadto, posługując się tak charakterystyczną dla poetyki awangardy elipsą: "Mosty trzeba z powrotem / i dworce na nowo", przypominając oobowi ązku odbudowy nie tylko własnego życia, ale i troski o dobro wspólne, opieki nad sponiewieraną ojczyzną. Jednak, co ważne, podmiot liryczny utworu zdejmuje z wojny patos, jej zjawisko ulega w wierszu całkowitej demityzacji. Wojna w poezji Szymborskiej przestaje być romantyczną walką o wzniosłe idee, przejawem świadomości narodowej i patriotyzmu, ale jest ukazana jako niezwykle bolesne doświadczenie szarego człowieka. "Koniec i początek" obrazuje wymiar wojny w cząstkach codzienności, a podkreśleniem wymowy tego obrazu są kolokwializmy ("przywlec butelkę") czy brutalizmy obrazowania (wspomniane już "wozy pełne trupów"). Przedstawioną przez siebie wizję powojennej rzeczywistości "ja" liryczne wiersza ocenia w sposób dość zaskakujący, stwierdzając: "Fotogeniczne to nie jest (...)" tak jakby można było wypowiadać się o wojennym spustoszeniu w kategoriach estetycznych. Graniczy to z absurdem, jednakże wykładnią sensu przytoczonego wyżej stwierdzenia stają się końcowe wersy omawianej strofy. Analiza ich wymowy prowadzi czytelnika do wniosku, iż, paradoksalnie, dla kogoś patrzącego z boku wojna może być na swój sposób atrakcyjna, bo romantyczny mit utożsamia ją z bohaterstwem, ofiarnością, walką w obronie idei. Kolejne strofy wiersza "Koniec i początek" nawiązują swą wymową do wspomnianej wizji czasu jako sprzymierzeńca człowieka w jego powrocie do normalności, duchowej równowagi. Wyraźna dwudzielność kompozycyjna utworu pozwala odbiorcy, na zasadzie zestawienia wymowy obu jego części, dotrzeć do prawd płynących zczterech ostatnich strof, obrazuj ących postęp wewnętrznej metamorfozy człowieka, a także jego potomnych, patrzących na wojnę z coraz dalszej perspektywy. Czas jest więc miarą obiektywizacji wrażeń, gdyż rodzi zapomnienie, nieświadomość, może i niezrozumienie, jak mówi "ja" liryczne "Końca i początku": "Ktoś słucha / przytakując nie urwaną głową. / Ale już w ich pobliżu zaczną kręcić się tacy,/ których to będzie nudzić." Wypływa stąd, ubrana w poetyckie słowo, prawda o względności , subiektywnym wymiarze tak osobistych, jak izbiorowych, nawet najbardziej bo lesnych ludzkich doświadczeń, choćby były one związane z ważkimi wydarzeniami historii. Wyznaczone upływem czasu zacieranie się wrażeń powoduje, iż to, co niegdyś było palące, staje się obojętne. Czas obraca priorytety w"prze żarte rdzą argumenty", jak peryfrazuje pojęcie broni podmiot liryczny wiersza.
  "Muszą ustąpić miejsca", "musi ktoś sobie leżeć" formy czasownikowe, którymi w "Końcu i początku" posługuje się "ja" liryczne mają podkreślić charakter przemian jako naturalnej, a zatem niezmiennej kolei rzeczy. Świat cechuje dynamizm rozwoju, powszechna przemijalność jest jednym z jego nierozerwalnych elementów. Byt ludzki ma charakter biologiczny, jego związek ze światem przyrody jest bezdyskusyjny, a w nim śmierć jednych pierwiastków przynosi narodziny innych.
  w wierszu "Koniec i początek" Szymborskiej, jak iw ca łym zresztą dorobku twórczym noblistki, nie ma buntu, czy oskarżeń. Dążenie do zapomnienia, budowanie własnego poczucia szczęścia w oderwaniu od doświadczeń i historii jest w oczach poetki niezbywalnym prawem człowieka. Chciałoby się powiedzieć, że w oczach poetki każdy koniec jest początkiem nowego, czynnikiem wartościującym jest zaś perspektywa, z której obserwujemy zjawiska. Wojna "spełniona apokalipsa" pokolenia Kolumbów stała się punktem wyjścia dla innych.
  
  Troche długo, ale wybierz cos sobie z tego

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie