Treść zadania

Granica –czas powstania 1935 ( tzw „ciemne dziesięciolecie” – czas pogłębienia kryzysu ekonomicznego, napięć społecznych i politycznych)

Powieść psychologiczna – modna wówczas z uwagi na rozwój nauki i popularność teorii psychologicznych.

Ważnym elementem jest analiza ludzkich przeżyć, myśli; badanie motywów działania.

Techniki pisarskie :

narracją 3os.

monologiem wewnętrznym,

introspekcją ( sięganie w głąb psychiki),

technika punktów widzenia ( przedstawienie świata z różnej perspektywy),

antycypacją kompozycyjną ( kompozycja niechronologiczna -wyprzedzenie wydarzeń, pokazanie ich od momentu katastrofy, punktu kulminacyjnego, po to, aby pokazać przewagę motywacji nad akcją. Np. W Granicy powieść rozpoczyna się od tragicznej śmierci głównego bohatera)

Problematyka moralna w Granicy

-uczciwość relacji międzyludzkich

- uczciwość względem siebie

- prawda i kłamstwo

-wierność i zdrada; krzywda i zadośćuczynienie

- odpowiedzialność za własne czyny

- oportunizm

W Granicy Nałkowska próbuje dociec prawdy o człowieku. Pisarka wielokrotnie stawia pytania o to, jaki naprawdę jest człowiek. Gdzie należy szukać źródła wiedzy o jednostce ludzkiej?

Główny watek skupia się na perypetiach trójkąta miłosnego: Zenon Ziembiewicz- Elżbieta biecka-Justyna Bogutówna.Pozornie wykorzystuje schemat z literatury popularnej – romans panicza ze służącą. W istocie pokazuje pogłębiony psychologicznie portret bohaterów. Analizując przebieg tej banalnej historii, rozważała indywidualne motywy ludzkich czynów, a także wpływ czynników społecznych na postawę i zachowania człowieka.

Autorka wiele uwagi poświęciła temu, by wyjaśnić związek między tym, co prywatne, i tym, co publiczne, a także - aby wskazać przyczyny uzależnienia się jednostki od zmieniającego się kontekstu zewnętrznego.

Zenon Ziembiewicz, główny bohater, na początku chciał dobrze. Pragnął uniknąć błędów ojca, zdradzającego żonę, miał piękne, społecznikowskie poglądy i marzenia. Niestety, nie był w stanie sprostać żadnym z tych wymagań. Bardzo szybko nauczył się żyć według zasad podwójnej moralności, łatwo zaczęło mu przychodzić przerzucanie własnej winy na kogoś innego. Z idealisty stał się oportunistą, elastycznie dostosowującym się do sytuacji. Nałkowska w zdecydowany sposób odrzuca tradycyjną perspektywę. Pokazuje, że świat w takim kształcie nie powinien istnieć.

Obok słabego mężczyzny Nałkowska umieściła wyjątkowe kobiety. Znowu z pozoru totalnie zantagonizowane – zona i kochanka; panna z dobrego domu i służąca. Elżbietę i Justynę łączy nie tylko to, że zostały skrzywdzone przez Ziembiewicza. Obu bohaterkom właściwa jest osobliwa empatia, wyrażająca się w szczególnym zainteresowaniu tymi, którzy cierpią biedę i niesprawiedliwość. Żyją „życiem innych”. Nawet wobec siebie nie czują wrogości, tak jakby zupełnie nie były zainteresowane antagonizmami napędzanymi zazdrością i rywalizacją o mężczyznę. Obie też cierpią z powodu rozstania z matką.

Obie w końcu się buntują. Justyna wprawdzie najpierw wycofuje się w apatię i depresję, potem podejmuje próbę samobójczą, ale w końcu mści się na Ziembiewiczu. Elżbieta, tak jak jej matka, zostawia wszystko, dziecko, rodzinę, ojczyznę i wyjeżdża.