Treść zadania

Zdanie złożone podrzędnie
• Zdanie złożone zawiera co najmniej dwa orzeczenia.
• W zdaniu złożonym podrzędnie jedno ze zdań składowych określa drugie, czyli jest wobec niego podrzędne.
• Zdanie nadrzędne (określane) jest ważniejsze.
• Zdanie podrzędne określa zdanie nadrzędne.
• zdanie nadrzędne (to, do którego stawiamy pytanie)
• zdanie podrzędne (to, które jest odpowiedzią na pytanie)
(1) Podoba mi się sukienka, (jaka?)
. (2) którą masz na sobie.
zdanie nadrzędne zdanie podrzędne
(1) Zrezygnowaliśmy ze spaceru, (dlaczego?)
. (2) ponieważ zerwał się wiatr.
zdanie nadrzędne zdanie podrzędne
Funkcje zdania podrzędnego
Zdanie podrzędne pełni w zdaniu złożonym taką funkcję, jak poszczególne części zdania pojedynczego, a więc może zastępować:
• podmiot (zdanie złożone podrzędnie podmiotowe)
• orzecznik orzeczenia imiennego (zdanie złożone podrzędnie orzecznikowe),
• przydawkę (zdanie złożone podrzędnie przydawkowe)
• dopełnienie, (zdanie złożone podrzędnie dopełnieniowe)
• okolicznik (zdanie złożone podrzędnie okolicznikowe)
Typy zdań złożonych podrzędnie
• podmiotowe
• orzecznikowe
• dopełnieniowe
• przydawkowe
• okolicznikowe
Zdanie złożone podrzędnie przydawkowe
Zastępuje przydawkę zdania nadrzędnego.
• Jest rozwiniętym w formę zdania określeniem rzeczownika.
• Odpowiada na pytania:
jaki? jaka? jakie?
który? która? które?
czyj? czyja? czyje? ile? z czego?
zdanie nadrzędne
Wykorzystałam pomysł,
. (jaki?) zdanie podrzędne
. który podsunęła mi Magda.

zdanie nadrzędne
Otrzymałam wiadomość,
(jaką?) zdanie podrzędne
. że mój brat zdał maturę.
zdanie nadrzędne
Oglądałem film,
(jaki?) zdanie podrzędne
. który był naprawdę interesujący.
Zdanie złożone podrzędnie z podrzędnym przydawkowym.
Pamiętaj!
• Przydawka jest określeniem rzeczownika.
• Przydawka oznacza właściwości przedmiotów, np. barwę, wielkość, kształt albo przynależność do kogoś.

Zdanie złożone podrzędnie dopełnieniowe
• Zastępuje dopełnienie zdania nadrzędnego.
• Odpowiada na pytania przypadków zależnych:
kogo?, czego?, komu?, czemu?
kogo?, co?
z kim?, z czym?
o kim?, o czym?
zdanie nadrzędne
Kasia powiedziała koleżankom,
. (o czym?) zdanie podrzędne
. że wyjeżdża do Peru.

zdanie nadrzędne
Lubię oglądać,
(co?) zdanie podrzędne
. jak wschodzi słońce.
zdanie nadrzędne
Zastanawiałem się,
. (nad czym?) zdanie podrzędne
. jaki będzie temat wypracowania.
zdanie nadrzędne
Zaufam temu,
. (komu?) zdanie podrzędne
. kto mnie nie zawiedzie.

zdanie nadrzędne
Nie spodziewałam się,
. (czego?) zdanie podrzędne
. że spóźnisz się na nasze spotkanie.
zdanie nadrzędne
Dzieci nie chcą pamiętać,
(o czym?) zdanie podrzędne
. o tamtych pechowych wydarzeniach.
Dobra rada!
• W zdaniach złożonych podrzędnie dopełnieniowych zdanie podrzędne rozwija dopełnienie zdania nadrzędnego, stąd jego nazwa.
• Pamiętaj o pytaniach przypadków. One wprowadzają zdania podrzędne dopełnieniowe.

ZADANIA DO WYKONANIA

Napisz 6 zdań złożonych podrzędnie.
Dokończ zdania tak, aby były podrzędnie złożone:
Mama powiedziała, ...
Zobaczyliśmy kolegę, ....
Pójdę na spacer, ....
Zobaczył, ...
Pomyślała, ...