Treść zadania

Jakie prawdy o życiu wypowiadają chłopi podczas weselnej biesiady. Odpowiedz na podstawie wskazanego fragmentu powieści.


Mało kto zważał, co pije, bo już się ze łbów kurzyło niezgorzej i
kontentność rozbierała. Siadali, jak było poręczniej, kapoty
rozpinali z gorąca, pokładali się na stołach. Walili pięściami, aż
miski podskakiwały, chwytali się wpół, to za orzydla, to ułapiali
za szyję a raili, wyżalali się jak brat przed bratem, kiej ten
krześcijan prawy przed krześcijanem i somsiadem.
- Źle jest na świecie! Juści! Marnacja człowiekowi a to
biedowanie jeno...
- Poszły, psiekrwie... - Pod stołami psy gryzły się o kości.
...A pociecha ino w tym, kiej somsiad z somsiadem się zejdzie i
przy tym kieliszku poredzą, wyżalą się i odpuszczą sobie, co tam
jeden drugiemu winowaty - juści, nie to wypasione zboże ni
przeoranie granicy, bo to już sądy wiedzą i świadkowie
przytwierdzą, komu krzywda i komu sprawiedliwość, ale to, co
tam po sąsiedzku przytrafić się przytrafi - czy kiej gadzina
spyszcze w sadzie, czy baby się poswarzą abo dzieciaki się pobiją,
jak to różnie się zdarzy... Dyć wesele od tego, bych zawziętość
stajała i braterstwo a zgoda rosły między ludźmi!
- Choćby jeno na ten czas weselny, na dzień jeden!
- A jutro samo przyjdzie! Hej! Nie uciekniesz przed dolą, chyba
pod tę świętą ziemię; przyjdzie, za łeb ułapi, jarzmo na kark
włoży, biedą popędzi i ciągnij, narodzie, a potem i krwią się
oblewaj, swego bacz, z garści nie popuszczaj ni na to
oczymgnienie, byś się pod koła nie zaplątał !
-Na braci Pan Jezus stworzył ludzi, a wilkami są la siebie !
- Nie wilkami, nie, to jeno bieda podjudza, kłyźni i jednych na
drugich rzuca, że gryzą się jak te psy o gnat objedzony!
- Nie sama bieda, nie, zły to ćmę na naród rzuca, że nie rozeznają,
co dobre, a złe!
- Prawda, prawda, i dmucha w duszę kiej w to zarzewie przygasłe,
aż chciwość i złość, i wszystkie grzechy rozdmucha !
- Juści, któren głuchy jest na przykazania, ten ochotniej słucha
piekielnej muzyki!
- Drzewiej nie tak bywało! Posłuch był, poszanowanie starszych i
zgoda!
- I grontu każden miał, co ino mógł obrobić, a pastwisk, a łąk, a
boru.
- A o podatkach kto kiedy słyszał?
- Abo drzewo kupował kto?... Jechał do boru i brał, ile komu było
potrza, a choćby i tę najlepszą sosnę czy dęba!... Co było
dziedzicowe, było i chłopskie.
- A teraz ni dziedzicowe, ni chłopskie - żydoskie jest abo i kogo
gorszego.
- Ścierwy! Piłem do was, pijcie do mnie! Usadziły się jakby na
swojem - pijcie no, dobre twoje, dobre i moje, bych
sprawiedliwość we wszystkim była...
- Dziedzice parszywe! W wasze ręce! Gorzałka nie grzech, byle
jeno przy godnym sposobie i z bratami, to na zdrowie idzie, krew
czyści i choróbska odciąga!
- Jak pić, to już całą kwartą, jak się weselić, to już całą niedzielę.
A masz, człowieku, robotę? - pilno rób, kulasów nie żałuj i
szczerze się przykładaj! A zdarzy się na ten przykład okazja -
wesele, chrzciny albo i zamrze się komu - pofolguj sobie,
odpoczywaj, obserwuj i uciechę miej! - A źle wypadnie - kobieta
się zmarnuje, bydle ci zdechnie, pogorzel przyjdzie - wola boska,
nie przeciw się, bo i cóż, chudziaku, poredzisz krzykaniem a
płaczem? - nic; spokojności się ino zbędziesz, że nawet to jadło
pokrzywą ci się w gębie wyda! - Cierp przeto i dufaj w
Panajezusowe miłosierdzie... Przyjdzie gorsze, kostucha ułapi cię
za grdykę i w ślepie zajrzy - nie probuj się wypsnąć, nie twoja
moc - bo wszystko jest w boskim ręku...
- Juści, kto tam wymiarkuje, kiej Jezus rzeknie: "Do tela twoje -
od tela moje, człowieku."
- Tak to, tak! Górą, kiej to błyskanie, lecą boskie przykazy, a nikt,
żeby ksiądz, żeby najmądrzejszy, ich nie przejrzy przódzi, aż
padną na naród ziarnem dojrzałym!
- A ty, człowieku, masz tylko jedno wiedzieć - byś swoje robił i
żył, jak przykazania święte nakazują, a przed się nie wyglądał...
Pan Jezus wszystkim zasługi szykuje i wypłaci rzetelnie, co ino
komu przypadnie...
- Tym ci polski naród stojał - to i tak ma być aż po wiek wieków.
Amen!
- A cierpliwością i bramy piekielne przemoże.
Tak sobie pogwarzali, gęsto przepijając, a każdy wypowiadał, co
miał na sercu i co mu dawno ością stało w grdyce!