Strajk (ang. strike, niem. Streik) - forma nacisku i protestu społecznego stosowana przez różne grupy społeczne, głównie jednak przez pracowników najemnych. Znane są różne formy strajku, większość z nich polega na dobrowolnym powstrzymaniu się od pracy przez protestujących.
Strajk, zbiorowe, dobrowolne zaprzestanie pracy przez pracowników, będące formą walki o zrealizowanie wspólnych żądań ekonomicznych (strajk ekonomiczny) lub politycznych (strajk polityczny). Strajki przybierały i przybierają różną formę: strajk włoski - pracownicy nie porzucają pracy, ale zwalniają tempo, obniżają wydajność i żądają normalnej płacy. Strajk okupacyjny - pracownicy przerywają pracę i pozostają na terenie zakładu. Strajk głodowy - pracownicy (lub ich reprezentacja) powstrzymują się od jedzenia. Strajk czarny - pracę porzucają nawet pracownicy odpowiedzialni za bezpieczne funkcjonowanie zakładów. Strajki mogą obejmować pracowników jednego lub wielu zakładów (strajki grupowe), określonej branży (np. nauczycieli), a także całego kraju (strajki generalne). Strajk może być dziki (żywiołowy) lub zorganizowany (zwykle przez związki zawodowe), legalny lub nielegalny.
W Polsce prawo do strajku zagwarantowane zostało w ustawie o związkach zawodowych z 1982, następnie w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych z 23 V 1991. Strajki pojawiły się w ustroju kapitalistycznym i narastały w miarę organizowania się robotników, powstawania związków zawodowych i partii politycznych przyjmujących ideologię socjalizmu. W 1. poł. XIX w. do najlepiej przygotowanych należały strajki organizowane w Wielkiej Brytanii przez czartystów, którzy obok żądań ekonomicznych wysuwali postulat praw wyborczych dla robotników.
Niektórym strajkom (np. śląskiemu powstaniu tkaczy 1844) towarzyszyły wystąpienia zbrojne. Strajki w Rosji 1905 doprowadziły do zbrojnego powstania, podobnie jak strajki poprzedzające rewolucję październikową. W okresie międzywojennym nasilenie akcji strajkowej przypadło na lata światowego kryzysu ekonomicznego, kiedy w strajkach zaczęły uczestniczyć grupy zawodowe, które dotychczas nie strajkowały. W Polsce w czasach II Rzeczpospolitej miało miejsce wiele strajków zarówno o charakterze ekonomicznym, jak i politycznym.
Do najbardziej znanych należą: strajk generalny kolejarzy 1923, strajk generalny zorganizowany przeciwko ograniczeniom ustawodawstwa socjalnego (16 III 1932), letnie strajki skierowane przeciwko konstytucji kwietniowej (1935), strajk generalny wiosną 1936 przeciwko terrorowi rządów sanacyjnych. W sierpniu 1937 odbył się strajk chłopski zorganizowany przez Stronnictwo Ludowe przeciwko polityce władz sanacyjnych - dramatyczny przebieg miał w Małopolsce, gdzie zginęło 46 chłopów.
W czasach PRL ukrywano przed opinią publiczną strajki pracownicze w myśl lansowanej tezy, że w ustroju socjalistycznym brak jest dla nich podłoża społecznego. Duże wystąpienia strajkowe (np. w Poznaniu 1956, na Wybrzeżu 1970, w Radomiu i Ursusie 1976) połączone były z gwałtownymi demonstracjami, bezwzględnie tłumionymi przez władze. Fala strajków 1980 doprowadziła do powstania wolnych związków zawodowych, a w konsekwencji do zmian ustrojowych.
lub
zarejestruj nowe konto.
0 0
Gryzylda 21.5.2010 (18:38)
Strajk (ang. strike, niem. Streik) - forma nacisku i protestu społecznego stosowana przez różne grupy społeczne, głównie jednak przez pracowników najemnych. Znane są różne formy strajku, większość z nich polega na dobrowolnym powstrzymaniu się od pracy przez protestujących.
Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie
0 0
ViCi17 21.5.2010 (18:44)
Strajk, zbiorowe, dobrowolne zaprzestanie pracy przez pracowników, będące formą walki o zrealizowanie wspólnych żądań ekonomicznych (strajk ekonomiczny) lub politycznych (strajk polityczny). Strajki przybierały i przybierają różną formę: strajk włoski - pracownicy nie porzucają pracy, ale zwalniają tempo, obniżają wydajność i żądają normalnej płacy. Strajk okupacyjny - pracownicy przerywają pracę i pozostają na terenie zakładu. Strajk głodowy - pracownicy (lub ich reprezentacja) powstrzymują się od jedzenia. Strajk czarny - pracę porzucają nawet pracownicy odpowiedzialni za bezpieczne funkcjonowanie zakładów. Strajki mogą obejmować pracowników jednego lub wielu zakładów (strajki grupowe), określonej branży (np. nauczycieli), a także całego kraju (strajki generalne). Strajk może być dziki (żywiołowy) lub zorganizowany (zwykle przez związki zawodowe), legalny lub nielegalny.
W Polsce prawo do strajku zagwarantowane zostało w ustawie o związkach zawodowych z 1982, następnie w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych z 23 V 1991. Strajki pojawiły się w ustroju kapitalistycznym i narastały w miarę organizowania się robotników, powstawania związków zawodowych i partii politycznych przyjmujących ideologię socjalizmu. W 1. poł. XIX w. do najlepiej przygotowanych należały strajki organizowane w Wielkiej Brytanii przez czartystów, którzy obok żądań ekonomicznych wysuwali postulat praw wyborczych dla robotników.
Niektórym strajkom (np. śląskiemu powstaniu tkaczy 1844) towarzyszyły wystąpienia zbrojne. Strajki w Rosji 1905 doprowadziły do zbrojnego powstania, podobnie jak strajki poprzedzające rewolucję październikową. W okresie międzywojennym nasilenie akcji strajkowej przypadło na lata światowego kryzysu ekonomicznego, kiedy w strajkach zaczęły uczestniczyć grupy zawodowe, które dotychczas nie strajkowały. W Polsce w czasach II Rzeczpospolitej miało miejsce wiele strajków zarówno o charakterze ekonomicznym, jak i politycznym.
Do najbardziej znanych należą: strajk generalny kolejarzy 1923, strajk generalny zorganizowany przeciwko ograniczeniom ustawodawstwa socjalnego (16 III 1932), letnie strajki skierowane przeciwko konstytucji kwietniowej (1935), strajk generalny wiosną 1936 przeciwko terrorowi rządów sanacyjnych. W sierpniu 1937 odbył się strajk chłopski zorganizowany przez Stronnictwo Ludowe przeciwko polityce władz sanacyjnych - dramatyczny przebieg miał w Małopolsce, gdzie zginęło 46 chłopów.
W czasach PRL ukrywano przed opinią publiczną strajki pracownicze w myśl lansowanej tezy, że w ustroju socjalistycznym brak jest dla nich podłoża społecznego. Duże wystąpienia strajkowe (np. w Poznaniu 1956, na Wybrzeżu 1970, w Radomiu i Ursusie 1976) połączone były z gwałtownymi demonstracjami, bezwzględnie tłumionymi przez władze. Fala strajków 1980 doprowadziła do powstania wolnych związków zawodowych, a w konsekwencji do zmian ustrojowych.
Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie