Treść zadania

Maria Rzepińska
Święto obfitości w malarstwie barokowym

[1] Wśród walk religijnych i społecznych XVI wieku pogłębiał się podział Niderlandów na dwa organizmy. [...] Podział ten zdeterminował odrębność szkoły flamandzkiej i holenderskiej w XVII wieku. Sprawy ustrojowe, wyznaniowe, światopoglądowe okazały się d;a ukształtowania sztuki ważniejsze i bardziej istotne niż wspólnota etniczna i geograficzna. [...]

[2] Flandria, katolicka, dynastyczna, związana z dworami panującymi Europy, potrzebowała sztuki religijnej, jak najwspanialszej, najbardziej imponującej, tym bardziej, że był to okres po soborze trydenckim i po walkach fanatyków protestanckich z kultem obrazów. Triumf Kościoła rzymskiego miał być podkreślony w sposób najbardziej dobitny i Kościół nie żałował na zamówienia. Pożądane były obrazy dużych formatów, przemawiając zarówno do możnych, jak do ludu, efektowne, atrakcyjne, a zarazem pouczające. Pogłębiające się kontakty z Włochami: religijno-dyplomatyczne z Watykanem oraz artystyczne z Wenecją, przyniosły falę malarstwa mitologicznego, historycznego i alegorycznego. Na wzór włoskiego renesansu próbowano przy tym symbiozy nabożności chrześcijańskiej i poetyki starożytnej. Na płótnach flamandzkich zaczynają się uwijać liczne akty nimf, satyrów, Helen, Parysów i bogów olimpijskich. Alegorie wiary zaczynają dziwnie przypominać mity pogańskie. [...]

[3] Względny pokój po długiej, strasznej wojnie, rosnący dobrobyt, wywołał nastrój euforii na obrazach flamandzkich kierunku rodzimego - ukazujących życie chłopów i mieszczaństwa. Trudno uwierzyć, że jest to prawdziwy obraz rzeczywistości - ten nieustający kiermasz, te gargantuiczne uczty przy stołach obładowanych wiktuałami, to nieustanne picie, pląsy i kartograjstwo chłopów przy pełnych kuflach i misach. Czasem podejrzewamy, że jest to wszystko równie mało prawdziwe, jak wizyta koźlonogiego fauna w wiejskiej chacie [...]. Ta powszechna opulencja, której ulegają nie tylko ciała, ale i pejzaże, i martwe natury, jest bardziej chyba stylem niż rzeczywistością. Ogromne martwe natury Flamandów, przeznaczone do sal jadalnych, aż kipią od obfitości wiktuałów: drób, zające, wędliny, ryby, małże, południowe owoce i jarzyny, wszystko tłuste, soczyste, mięsiste, nabrzmiałe sokiem, lśniące, kolorowe - zawsze w dużej ilości, zawsze zaznacza dostatek - i więcej niż dostatek. [...]

[4] Synonimem geniuszu malarskiego Flandrii stało się nazwisko Rubensa. Jego twórczość stanowi zarazem najpełniejsze wcielenie cech znamiennych dla dążeń całego stylu barokowego w malarstwie, stylu, który tak odpowiadał potrzebom kontrreformacji i zakonu jezuitów, a który zyskał też uznanie u władców świeckich.

[5] W sztuce Rubensa wszystkie cechy barokowe występują w komplecie [...]. Jesteśmy pewni, że to artysta naprawdę wielki, a równocześnie typowy reprezentant i współtwórca baroku, tak jak Rafael jest reprezentantem renesansu. Mamy u Rubensa i dynamizm, i witalność, i emocjonalizm, i teatralność, i retorykę, i panegiryzm, i emfazę, i namiętność, i gwałtowne ruchy, i grę światłocienia, i bujne kształty, i układy diagonalne, i ,,malarskość" koloru - słowem wszystkie elementy stylu postawy i środków wyrazu, uznanych za charakterystyczne dla stylu barokowego. [...]

[6] Uznanie i podziw dla jego dzieł przetrwały wieki następne. Dopiero w naszym wieku XX estetyka sztuki Rubensa znajduje niekiedy przeciwników. Ale ci nawet, którzy Rubensa ,,nie lubią", gdy staną przed jego najlepszymi płótnami, ulegają tej triumfalnej malarskości, tej wielkiej fanfarze optymizmu, nie znającej przeszkód i wahań swobodzie wypowiedzi. NIe bywa też nigdy kwestionowane jego mistrzostwo kolorystyczne.


Polecenia:

1. Wskaż czynniki, które według autorki, wpłynęły na tworzenie się różnych szkół malarskich w baroku (akapit1)

2.Scharakteryzuj wpływ kościoła katolickiego na rozwój malarstwa barokowego (akapit2)

3. W podanym wypowiedzeniu: ,,próbowano przy tym s y m b i o z y nabożności chrześcijańskiej i poetyki starożytnej", zastąp wyróżniony wyraz określeniem bliskoznacznym, nie zmieniając przy tym znaczenia zdania.

4. Określ, jaką funkcję pełni akapit 3. w stosunku do akapitu 2.

5. Wypisz typowe elementy obrazu flamandzkiego. (akapit3)

6. Wyjaśnij w jakim celu autorka stosuje wyliczenia w akapicie 3., a w jakim - w akapicie 5.

7. Wyjaśnij dlaczego autorka przywoływała postać Rubensa.

8. Podaj, jaką funkcję pełni cudzysłów w akapicie 6.


Proszę o pomoc! Z góry dziękuję odpowiadającym. Jest to moje zadanie na jutro, więc prosiłabym o szybką odpowiedź w razie możliwości.