Treść zadania

bartek4321

Składniki mineralne: wapń magnez potas fosfor żelazo mam wyjaśnić jch rolę i występowanie



TECHNIKA 39 str

Zgłoś nadużycie

Komentarze do zadania

  • proszę szybko odpowiadajcię

Zadanie jest zamknięte. Autor zadania wybrał już najlepsze rozwiązanie lub straciło ono ważność.

Najlepsze rozwiązanie

  • 0 0

    Wapń
    http://pl.wikipedia.org/wiki/Wap%C5%84
    tutaj jest występowanie i zastosowanie dokładnie opisane

    Magnez
    http://pl.wikipedia.org/wiki/Magnez

    Potas
    http://pl.wikipedia.org/wiki/Potas

    Fosfor
    http://pl.wikipedia.org/wiki/Fosfor

    Żelazo
    http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBelazo

Rozwiązania

  • userphoto

    napisz co tam pisze na str.39

  • plilinka

    Składniki mineralne są to niezbędne do życia człowieka związki, zapewniające prawidłowy rozwój, reprodukcję oraz zdrowie przez cały okres trwania życia. Składnikami mineralnymi organizmów roślinnych i zwierzęcych nazywa się te składniki, które po spaleniu pozostają w postaci popiołu. Składniki mineralne stanowią około 4% masy ciała. Na tę ilość składa się 46 składników, a 30 z nich uważa się za niezbędne do życia. Składniki mineralne przyjmuje się prawie wyłącznie z pożywieniem, gdyż organizm człowieka nie ma możliwości ich wytwarzania.



    Podział, funkcje, źródła, zapotrzebowanie, ciekawostki

    Składniki mineralne ze względu na zapotrzebowanie organizmu dzieli się na dwie grupy: makroelementy i mikroelementy (pierwiastki śladowe). Makroelementy są to pierwiastki, których dzienne zapotrzebowanie przekracza 100 [mg]. Dzienne zapotrzebowanie na mikroelementy nie wynosi więcej niż 100 [mg].

    Do makroelementów należą:

    Wapń

    Chlor

    Magnez

    Fosfor

    Potas

    Sód



    Do pierwiastków śladowych czyli mikroelementów należą:

    Żelazo

    Cynk

    Miedź

    Mangan

    Molibden

    Jod

    Fluor

    Chrom

    Selen





    Wapń

    Funkcje:
    Wapń wchodzi w skład materiału budulcowego kości i szkliwa. Wapń przez cały czas podlega przemianom polegającym na wbudowywaniu do kości i szkliwa oraz resorpcji. Pełni rolę w przewodzeniu impulsów nerwowych, mechanizmie skurczu mięśni, przepuszczalności błon komórkowych, w regulacji procesu krzepnięcia krwi, regulacji rytmu serca oraz wchłaniania witaminy B12, wpływa na kontrolę ciśnienia tętniczego. Prawidłowe stężenie wapnia redukuje ryzyko wystąpienia chorób serca, udarów, raka jelita grubego oraz kamieni nerkowych, wchodzi w skład wielu enzymów.


    Źródła:
    Sery żółte, sery białe, mleko, sardynki, rzeżucha, jaja, kapusta, mięso, ziemniaki, buraki, rośliny strączkowe, orzechy.


    Zapotrzebowanie:
    Wapń wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg].


    Zalecane normy dietetyczne na Wapń dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Wapń
    Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [mg / dzień]

    Dzieci 1-3 lat 500 2500

    Dzieci 4-8 lat 800 2500

    Chłopcy 9-13 lat 1300 2500
    Młodzież męska 14-18 lat 1300 2500
    Mężczyźni 19-30 lat 1000 2500
    Mężczyźni 31-50 lat 1000 2500
    Mężczyźni 50-70 lat 1200 2500
    Mężczyźni powyżej 70 lat 1200 2500

    Dziewczęta 9-13 lat 1300 2500
    Młodzież żeńska 14-18 lat 1300 2500
    Kobiety 19-30 lat 1000 2500
    Kobiety 31-50 lat 1000 2500
    Kobiety 50-70 lat 1200 2500
    Kobiety powyżej 70 lat 1200 2500
    Kobiety ciężarne do 18 lat 1300 2500
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 1000 2500
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 1000 2500
    Kobiety karmiące do 18 lat 1300 2500
    Kobiety karmiące 19-30 lat 1000 2500
    Kobiety karmiące 31-50 lat 1000 2500


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    wapń stanowi około 2% masy ciała dorosłego człowieka; 99% tej ilości zawarte jest w kościach i zębach,

    stopień wchłaniania wapnia zależy od składu pożywienia, zawartości błonnika, pH w jelicie cienkim (lepsze przyswajanie w kwaśnym odczynie), szybkości przesuwania się treści pokarmowej w jelicie, rodzaju związku w jakim wapń występuje i stosunku wapnia do fosforu. Bardzo dobre warunki do przyswajania występują, gdy wapń dostaje się z białkiem i laktozą, ważna też jest obecność witaminy D. Negatywnie wpływają na przyswajalność: kwas fitynowy, kwas szczawiowy,

    prawidłowe spożycie wapnia w dzieciństwie i w okresie dojrzewania zapewnia prawidłowe kostnienie i uwapnienie kośćca oraz minimalizuje ryzyko wystąpienia osteoporozy w wieku późniejszym.


    Chlor

    Funkcje:
    Jest głównym składnikiem wydzielin i wydalin, wchodzi w skład soków trawiennych w przewodzie pokarmowym (sok żołądkowy i ślina), uczestniczy w regulacji gospodarki wodnej w organizmie oraz równowagi kwasowo zasadowej.



    Źródła:
    Sól, sery żółte, wędliny, żywność produkowana z udziałem soli.


    Zapotrzebowanie:
    Chlor wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg] lub gramach [g].


    Zalecane normy dietetyczne na Chlor dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Chlor
    Zalecane normy dietetyczne [g / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [g / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 1,5 2,3
    Dzieci 4-8 lat 1,9 2,9
    Chłopcy 9-13 lat 2,3 3,4
    Młodzież męska 14-18 lat 2,3 3,6
    Mężczyźni 19-30 lat 2,3 3,6
    Mężczyźni 31-50 lat 2,3 3,6
    Mężczyźni 50-70 lat 2,0 3,6
    Mężczyźni powyżej 70 lat 1,8 3,6

    Dziewczęta 9-13 lat 2,3 3,4
    Młodzież żeńska 14-18 lat 2,3 3,6
    Kobiety 19-30 lat 2,3 3,6
    Kobiety 31-50 lat 2,3 3,6
    Kobiety 50-70 lat 2,0 3,6
    Kobiety powyżej 70 lat 1,8 3,6
    Kobiety ciężarne do 18 lat 2,3 3,6
    Kobiety ciężarne 19-50 lat 2,3 3,6
    Kobiety karmiące do 18 lat 2,3 3,6
    Kobiety karmiące 19-50 lat 2,3 3,6


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    w okresach długotrwałego pocenia się, przewlekłych stanach biegunkowych, wymiotach oraz przy stosowaniu leków moczopędnych chlor tracony jest z organizmu wraz z płynami,

    zapotrzebowanie organizmu na chlor z żywności oraz jego straty z organizmu są podobne jak w przypadku sodu dlatego zalecenia dla obu tych pierwiastków są takie same.

    Magnez

    Funkcje:
    Magnez bierze udział w budowie kości i zębów, ma udział w procesie widzenia, spełnia ważną rolę w przekazywaniu informacji między mięśniami i nerwami, bierze udział w przemianie materii, w syntezie kwasów nukleinowych i białka, w termoregulacji, metabolizmie lipidów, hamuje krzepnięcie krwi (chroni przed zakrzepami w naczyniach, skrzepami w sercu - ochrona przed zawałem), jest aktywatorem niektórych enzymów.


    Źródła:
    Mąka sojowa, kasza jęczmienna, orzechy, kasza gryczana, czekolada, kakao, pestki dyni, fasola, groch, kukurydza, soczewica, szpinak, mąka pełnoziarnista.


    Zapotrzebowanie:
    Magnez wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg]. Aby nie dopuścić do możliwości przedawkowania, źródłem tego składnika mineralnego powinna być żywność.


    Zalecane normy dietetyczne na Magnez dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Magnez
    Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 80
    Dzieci 4-8 lat 130
    Chłopcy 9-13 lat 240
    Młodzież męska 14-18 lat 410
    Mężczyźni 19-30 lat 400
    Mężczyźni 31-50 lat 420
    Mężczyźni 50-70 lat 420
    Mężczyźni powyżej 70 lat 420

    Dziewczęta 9-13 lat 240
    Młodzież żeńska 14-18 lat 360
    Kobiety 19-30 lat 310
    Kobiety 31-50 lat 320
    Kobiety 50-70 lat 320
    Kobiety powyżej 70 lat 320
    Kobiety ciężarne do 18 lat 400
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 350
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 360
    Kobiety karmiące do 18 lat 360
    Kobiety karmiące 19-30 lat 310
    Kobiety karmiące 31-50 lat 320


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    magnez pełni rolę regulacyjną w kontroli ciśnienia krwi, przez co wpływa na nadciśnienie. Niedobór magnezu może być czynnikiem ryzyka w występowaniu chorób układu krążenia oraz miażdżycy,

    przyswajanie magnezu poprawia: witamina D, hormon gruczołu przytarczycznego, pogarsza: wapń, fosfor, alkohol, bogate w białka potrawy, niedobór witamin B1 i B6,

    niedobory magnezu objawiają się brakiem koordynacji, zmęczeniem zaburzeniami akcji serca,

    jedna tabliczka czekolady dostarcza około 20% dziennego zapotrzebowania osoby dorosłej na magnez.

    Fosfor

    Funkcje:
    Składnik kości, zębów, związków wysokoenergetycznych, kwasów nukleinowych, kefaliny, lecytyny, błon komórkowych oraz krwi. Bierze udział w budowie i utrzymaniu prawidłowego stanu zębów i kości; w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej, Odgrywa bardzo duża rolę w procesach anabolicznych i katabolicznych, bierze udział w spalaniu glukozy.


    Źródła:
    Produkty mleczne, mięso, ryby, wątroba, jaja, sery żółte, groch, pestki dyni, fasola, ziemniaki, pełnoziarniste produkty zbożowe, marchew.


    Zapotrzebowanie:
    Fosfor wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg].


    Zalecane normy dietetyczne na Fosfor dla różnych grup ludności*

    Grupy ludności Fosfor
    Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [mg / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 460 3000
    Dzieci 4-8 lat 500 3000
    Chłopcy 9-13 lat 1250 4000
    Młodzież męska 14-18 lat 1250 4000
    Mężczyźni 19-30 lat 700 4000
    Mężczyźni 31-50 lat 700 4000
    Mężczyźni 50-70 lat 700 4000
    Mężczyźni powyżej 70 lat 700 3000

    Dziewczęta 9-13 lat 1250 4000
    Młodzież żeńska 14-18 lat 1250 4000
    Kobiety 19-30 lat 700 4000
    Kobiety 31-50 lat 700 4000
    Kobiety 50-70 lat 700 4000
    Kobiety powyżej 70 lat 700 3000
    Kobiety ciężarne do 18 lat 1250 3500
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 700 3500
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 700 3500
    Kobiety karmiące do 18 lat 1250 4000
    Kobiety karmiące 19-30 lat 700 4000
    Kobiety karmiące 31-50 lat 700 4000


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    gospodarka fosforem w organizmie jest nieodłącznie związana z gospodarką wapniem, dlatego tez podlega kontroli tych samych czynników co on,

    niedobory fosforu raczej nie występują. Jeśli jednak się pojawią, są przyczyną krzywicy u dzieci i osteomalacji (rozmiękczenie kości) u dorosłych,

    najlepszą proporcją spożywanego wapnia do fosforu jest 1,8:1 co odpowiada proporcji tych dwóch minerałów w mleku ludzkim. Taka proporcja napewno zabezpieczy nasz organizm przed utratą masy kostnej.

    Potas

    Funkcje:
    Potas bezpośrednio związany jest z sodem i zapewnia prawidłową gospodarkę wodną organizmu, główny kation płynu wewnątrzkomórkowego, składnik enzymów, występuje w sokach trawiennych, reguluje gospodarkę wodną (objętość komórek, ciśnienie osmotyczne wewnątrzkomórkowe), wpływa na równowagę kwasowo-zasadową, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie nerwów i mięśni, zwiększa przepuszczalność błon komórkowych (antagonista wapnia), zwiększa aktywność gruczołów wydzielniczych.


    Źródła:
    Banany, morele, marchew, ziemniaki, brokuły, brukselka, kapusta, awokado, daktyle, orzechy, szpinak.


    Zapotrzebowanie:
    Potas wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg] lub gramach [g]. Dla tego składnika mineralnego z powodu braku danych nie została oznaczona bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych, dlatego też, aby nie dopuścić do możliwości przedawkowania, źródłem tego składnika powinna być żywność.


    Zalecane normy dietetyczne na Potas dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Potas
    Zalecane normy dietetyczne [g / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 3,0
    Dzieci 4-8 lat 3,8
    Chłopcy 9-13 lat 4,5
    Młodzież męska 14-18 lat 4,7
    Mężczyźni 19-30 lat 4,7
    Mężczyźni 31-50 lat 4,7
    Mężczyźni 50-70 lat 4,7
    Mężczyźni powyżej 70 lat 4,7

    Dziewczęta 9-13 lat 4,5
    Młodzież żeńska 14-18 lat 4,7
    Kobiety 19-30 lat 4,7
    Kobiety 31-50 lat 4,7
    Kobiety 50-70 lat 4,7
    Kobiety powyżej 70 lat 4,7
    Kobiety ciężarne do 18 lat 4,7
    Kobiety ciężarne 19-50 lat 4,7
    Kobiety karmiące do 18 lat 5,1
    Kobiety karmiące 19-50 lat 5,1


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    potas bierze udział w regulacji (obniżaniu) ciśnienia krwi a przez to może obniżyć ryzyko wystąpienia zawału i chorób serca,

    jest antagonistą sodu,

    jest niezbędnym składnikiem w utrzymaniu zdrowych kości, sprzyja prawidłowemu wykorzystaniu wapnia oraz zmniejsza jego straty z moczem.

    Sód

    Funkcje:
    Jest podstawowym składnikiem płynów ustrojowych (soki trawienne, krew, chłonka, płyn śródtkankowy), bierze udział w zachowaniu bilansu wodnego w organizmie oraz równowagi kwasowo zasadowej. Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie nerwów i mięśni, składnik enzymów.


    Źródła:
    Sól, żywność produkowana z udziałem sodu.


    Zapotrzebowanie:
    Sód wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg] lub gramach [g].


    Zalecane normy dietetyczne na Sód dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Sód
    Zalecane normy dietetyczne [g / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [g / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 1,0 1,5
    Dzieci 4-8 lat 1,2 1,9
    Chłopcy 9-13 lat 1,5 2,2
    Młodzież męska 14-18 lat 1,5 2,3
    Mężczyźni 19-30 lat 1,5 2,3
    Mężczyźni 31-50 lat 1,5 2,3
    Mężczyźni 50-70 lat 1,3 2,3
    Mężczyźni powyżej 70 lat 1,2 2,3

    Dziewczęta 9-13 lat 1,5 2,2
    Młodzież żeńska 14-18 lat 1,5 2,3
    Kobiety 19-30 lat 1,5 2,3
    Kobiety 31-50 lat 1,5 2,3
    Kobiety 50-70 lat 1,3 2,3
    Kobiety powyżej 70 lat 1,2 2,3
    Kobiety ciężarne do 18 lat 1,5 2,3
    Kobiety ciężarne 19-50 lat 1,5 2,3
    Kobiety karmiące do 18 lat 1,5 2,3
    Kobiety karmiące 19-50 lat 1,5 2,3


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    sód jest antagonistą potasu,

    sód występując w nadmiarze, wiąże wodę w organizmie prowadząc do nadciśnienia, obrzęków, a nawet przewodnienia,

    w soli stołowej znajduje się 39% czyli jedna łyżeczka od herbaty zawiera około 2000 mg sodu,

    niekiedy w wyjątkowych przypadkach zdarza się, że u człowieka wystąpi niedobór sodu. Przykładem takim są maratończycy, którzy tracą ten pierwiastek wraz z potem oraz te osoby, które nadużywają środków przeczyszczających lub odwadniających.

    Żelazo

    Funkcje:
    Najistotniejszy składnik czerwonego barwnika krwi (hemoglobiny), niezbędny także w procesie tworzenia czerwonych ciałek krwi w szpiku kostnym, żelazo wiąże dwutlenek węgla w hemoglobinie i transportuje go do płuc, skąd jest on usuwany. Pierwiastek ten jest także składnikiem wielu enzymów i białek biorących udział w metabolizmie organizmu. Bierze udział w syntezie DNA, niezbędny do prawidłowej budowy skóry, włosów, paznokci, do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.


    Źródła:
    Mięso, wątroba, ryby, żółtko jaj, twaróg, orzechy, mleko, warzywa strączkowe, brokuły, szpinak, krewetki.


    Zapotrzebowanie:
    Żelazo wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg].


    Zalecane normy dietetyczne na Żelazo dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Żelazo
    Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [mg / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 7 40
    Dzieci 4-8 lat 10 40
    Chłopcy 9-13 lat 8 40
    Młodzież męska 14-18 lat 11 45
    Mężczyźni 19-30 lat 8 45
    Mężczyźni 31-50 lat 8 45
    Mężczyźni 50-70 lat 8 45
    Mężczyźni powyżej 70 lat 8 45

    Dziewczęta 9-13 lat 8 40
    Młodzież żeńska 14-18 lat 15 45
    Kobiety 19-30 lat 18 45
    Kobiety 31-50 lat 18 45
    Kobiety 50-70 lat 8 45
    Kobiety powyżej 70 lat 8 45
    Kobiety ciężarne do 18 lat 27 45
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 27 45
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 27 45
    Kobiety karmiące do 18 lat 10 45
    Kobiety karmiące 19-30 lat 9 45
    Kobiety karmiące 31-50 lat 9 45


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    żelazo z produktów zwierzęcych jest lepiej przyswajalne i wykorzystywane przez organizm niż żelazo z produktów roślinnych,

    niedobór żelaza jest najczęściej występującym niedoborem na całym świecie. Najbardziej narażone na niedobór żelaza są niemowlęta, dzieci w okresie wzrostu oraz kobiety w okresie ciąży i karmienia,

    nawet nieduży niedobór żelaza może objawić się obniżeniem sprawności fizycznej oraz stale uszkodzić czynności psychomotoryczne,

    w ostatnich 3 miesiącach ciąży płód odkłada w wątrobie zapasy żelaza, które są do 5 razy większe niż u osobników dorosłych.


    Cynk

    Funkcje:
    Jest niezbędny do syntezy DNA i RNA, białek, insuliny i nasienia, niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania systemu immunologicznego oraz do aktywacji ponad 80 enzymów. Bierze udział w metabolizmie węglowodanów, tłuszczy, białek i alkoholu. Potrzebny w procesie ochrony przed wolnymi rodnikami, odczuwania smaku i zapachu, ma wpływ na wygląd włosów i paznokci.


    Źródła:
    Chude mięso, chude mleko, żółtko jaj, mąka pełnoziarnista, orzechy, żywność pochodzenia morskiego.


    Zapotrzebowanie:
    Cynk wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg].


    Zalecane normy dietetyczne na Cynk dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Cynk
    Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [mg / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 3 7
    Dzieci 4-8 lat 5 12
    Chłopcy 9-13 lat 8 23
    Młodzież męska 14-18 lat 11 34
    Mężczyźni 19-30 lat 11 40
    Mężczyźni 31-50 lat 11 40
    Mężczyźni 50-70 lat 11 40
    Mężczyźni powyżej 70 lat 11 40

    Dziewczęta 9-13 lat 8 23
    Młodzież żeńska 14-18 lat 9 34
    Kobiety 19-30 lat 8 40
    Kobiety 31-50 lat 8 40
    Kobiety 50-70 lat 8 40
    Kobiety powyżej 70 lat 8 40
    Kobiety ciężarne do 18 lat 12 34
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 11 40
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 11 40
    Kobiety karmiące do 18 lat 13 34
    Kobiety karmiące 19-30 lat 12 40
    Kobiety karmiące 31-50 lat 12 40


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    cynk związany jest z funkcjonowaniem hormonu wzrostu oraz syntezą białka kości,

    pierwszym objawem przedawkowania cynku są wymioty,

    zbyt niska podaż cynku w okresie dzieciństwa powoduje nieprawidłowy rozwój młodego organizmu, obniżenie apetytu, osłabienie odczuwania smaku ostrego oraz odpowiedzi immunologicznej organizmu,

    spożywanie żywności bogatej w cynk nie stwarza zagrożenia jego przedawkowania ponieważ cynk nie kumuluje się w tkankach a jego nadmiar jest wydalany z organizmu,

    niedobory cynku może powodować kwas fitynowy, niektóre potrawy bogate w błonnik również mogą wiązać cynk w przewodzie pokarmowym i zaburzać jego wchłanianie.



    Miedź

    Funkcje:
    Miedź jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze udział w wytwarzaniu czerwonych krwinek, w tworzeniu kości i kolagenu, w prawidłowym gojeniu ran, we wchłanianiu i transporcie żelaza, w metabolizmie kwasów tłuszczowych i w powstawaniu RNA, jest składnikiem niektórych enzymów, odgrywa pewną rolę w procesach przemiany materii ośrodkowego układu nerwowego i w przemianie barwników.



    Źródła:
    Cielęcina, orzechy, warzywa strączkowe, zboża, drób, wątroba, małże, ryby, kasza gryczana, żółtka jaj.



    Zapotrzebowanie:
    Miedź wyraża się w tabelach żywieniowych w mikrogramach [µg].


    Zalecane normy dietetyczne na Miedź dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Miedź
    Zalecane normy dietetyczne [µg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [µg / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 340 1000
    Dzieci 4-8 lat 440 3000
    Chłopcy 9-13 lat 700 5000
    Młodzież męska 14-18 lat 890 8000
    Mężczyźni 19-30 lat 900 10000
    Mężczyźni 31-50 lat 900 10000
    Mężczyźni 50-70 lat 900 10000
    Mężczyźni powyżej 70 lat 900 10000

    Dziewczęta 9-13 lat 700 5000
    Młodzież żeńska 14-18 lat 890 8000
    Kobiety 19-30 lat 900 10000
    Kobiety 31-50 lat 900 10000
    Kobiety 50-70 lat 900 10000
    Kobiety powyżej 70 lat 900 10000
    Kobiety ciężarne do 18 lat 1000 8000
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 1000 10000
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 1000 10000
    Kobiety karmiące do 18 lat 1300 8000
    Kobiety karmiące 19-30 lat 1300 10000
    Kobiety karmiące 31-50 lat 1300 10000


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    miedź wchodzi w skład dysmutazy ponadtlenkowej, enzymu unieszkodliwiającego wolne rodniki (związki rakotwórcze i wzmagające procesy miażdżycowe),

    miedź w organizmie w 90% jest związana z białkiem - ceruloplazminą,

    jeżeli do gotowania czerwonej kapusty, buraków używa się miedzianego garnka, czerwony barwnik zawarty w tych warzywach zmieni zabarwienie potrawy na kolor niebieskawy.


    Mangan

    Funkcje:
    Mangan jest pierwiastkiem niezbędnym w śladowych ilościach do prawidłowego funkcjonowania. Bierze udział w budowie enzymów metabolizujących glukozę i kwasy tłuszczowe, jest elementem strukturalnym kości i skóry. Mangan jest bardzo ważny w procesach reprodukcji oraz prawidłowym funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego.


    Źródła:
    Orzechy, herbata, mąka pełnoziarnista, zielone warzywa, groszek, buraki, fasola, szpinak.


    Zapotrzebowanie:
    Mangan wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg].


    Zalecane normy dietetyczne na Mangan dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Mangan
    Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [mg / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 1,2 2
    Dzieci 4-8 lat 1,5 3
    Chłopcy 9-13 lat 1,9 6
    Młodzież męska 14-18 lat 2,2 9
    Mężczyźni 19-30 lat 2,3 11
    Mężczyźni 31-50 lat 2,3 11
    Mężczyźni 50-70 lat 2,3 11
    Mężczyźni powyżej 70 lat 2,3 11

    Dziewczęta 9-13 lat 1,6 6
    Młodzież żeńska 14-18 lat 1,6 9
    Kobiety 19-30 lat 1,8 11
    Kobiety 31-50 lat 1,8 11
    Kobiety 50-70 lat 1,8 11
    Kobiety powyżej 70 lat 1,8 11
    Kobiety ciężarne do 18 lat 2,0 9
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 2,0 11
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 2,0 11
    Kobiety karmiące do 18 lat 2,6 9
    Kobiety karmiące 19-30 lat 2,6 11
    Kobiety karmiące 31-50 lat 2,6 11






    Ciekawostki:

  • paulinka123

    plilinka, godzinę temu Zgłoś nadużycie
    Składniki mineralne są to niezbędne do życia człowieka związki, zapewniające prawidłowy rozwój, reprodukcję oraz zdrowie przez cały okres trwania życia. Składnikami mineralnymi organizmów roślinnych i zwierzęcych nazywa się te składniki, które po spaleniu pozostają w postaci popiołu. Składniki mineralne stanowią około 4% masy ciała. Na tę ilość składa się 46 składników, a 30 z nich uważa się za niezbędne do życia. Składniki mineralne przyjmuje się prawie wyłącznie z pożywieniem, gdyż organizm człowieka nie ma możliwości ich wytwarzania.



    Podział, funkcje, źródła, zapotrzebowanie, ciekawostki

    Składniki mineralne ze względu na zapotrzebowanie organizmu dzieli się na dwie grupy: makroelementy i mikroelementy (pierwiastki śladowe). Makroelementy są to pierwiastki, których dzienne zapotrzebowanie przekracza 100 [mg]. Dzienne zapotrzebowanie na mikroelementy nie wynosi więcej niż 100 [mg].

    Do makroelementów należą:

    Wapń

    Chlor

    Magnez

    Fosfor

    Potas

    Sód



    Do pierwiastków śladowych czyli mikroelementów należą:

    Żelazo

    Cynk

    Miedź

    Mangan

    Molibden

    Jod

    Fluor

    Chrom

    Selen





    Wapń

    Funkcje:
    Wapń wchodzi w skład materiału budulcowego kości i szkliwa. Wapń przez cały czas podlega przemianom polegającym na wbudowywaniu do kości i szkliwa oraz resorpcji. Pełni rolę w przewodzeniu impulsów nerwowych, mechanizmie skurczu mięśni, przepuszczalności błon komórkowych, w regulacji procesu krzepnięcia krwi, regulacji rytmu serca oraz wchłaniania witaminy B12, wpływa na kontrolę ciśnienia tętniczego. Prawidłowe stężenie wapnia redukuje ryzyko wystąpienia chorób serca, udarów, raka jelita grubego oraz kamieni nerkowych, wchodzi w skład wielu enzymów.


    Źródła:
    Sery żółte, sery białe, mleko, sardynki, rzeżucha, jaja, kapusta, mięso, ziemniaki, buraki, rośliny strączkowe, orzechy.


    Zapotrzebowanie:
    Wapń wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg].


    Zalecane normy dietetyczne na Wapń dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Wapń
    Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [mg / dzień]

    Dzieci 1-3 lat 500 2500

    Dzieci 4-8 lat 800 2500

    Chłopcy 9-13 lat 1300 2500
    Młodzież męska 14-18 lat 1300 2500
    Mężczyźni 19-30 lat 1000 2500
    Mężczyźni 31-50 lat 1000 2500
    Mężczyźni 50-70 lat 1200 2500
    Mężczyźni powyżej 70 lat 1200 2500

    Dziewczęta 9-13 lat 1300 2500
    Młodzież żeńska 14-18 lat 1300 2500
    Kobiety 19-30 lat 1000 2500
    Kobiety 31-50 lat 1000 2500
    Kobiety 50-70 lat 1200 2500
    Kobiety powyżej 70 lat 1200 2500
    Kobiety ciężarne do 18 lat 1300 2500
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 1000 2500
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 1000 2500
    Kobiety karmiące do 18 lat 1300 2500
    Kobiety karmiące 19-30 lat 1000 2500
    Kobiety karmiące 31-50 lat 1000 2500


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    wapń stanowi około 2% masy ciała dorosłego człowieka; 99% tej ilości zawarte jest w kościach i zębach,

    stopień wchłaniania wapnia zależy od składu pożywienia, zawartości błonnika, pH w jelicie cienkim (lepsze przyswajanie w kwaśnym odczynie), szybkości przesuwania się treści pokarmowej w jelicie, rodzaju związku w jakim wapń występuje i stosunku wapnia do fosforu. Bardzo dobre warunki do przyswajania występują, gdy wapń dostaje się z białkiem i laktozą, ważna też jest obecność witaminy D. Negatywnie wpływają na przyswajalność: kwas fitynowy, kwas szczawiowy,

    prawidłowe spożycie wapnia w dzieciństwie i w okresie dojrzewania zapewnia prawidłowe kostnienie i uwapnienie kośćca oraz minimalizuje ryzyko wystąpienia osteoporozy w wieku późniejszym.


    Chlor

    Funkcje:
    Jest głównym składnikiem wydzielin i wydalin, wchodzi w skład soków trawiennych w przewodzie pokarmowym (sok żołądkowy i ślina), uczestniczy w regulacji gospodarki wodnej w organizmie oraz równowagi kwasowo zasadowej.



    Źródła:
    Sól, sery żółte, wędliny, żywność produkowana z udziałem soli.


    Zapotrzebowanie:
    Chlor wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg] lub gramach [g].


    Zalecane normy dietetyczne na Chlor dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Chlor
    Zalecane normy dietetyczne [g / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [g / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 1,5 2,3
    Dzieci 4-8 lat 1,9 2,9
    Chłopcy 9-13 lat 2,3 3,4
    Młodzież męska 14-18 lat 2,3 3,6
    Mężczyźni 19-30 lat 2,3 3,6
    Mężczyźni 31-50 lat 2,3 3,6
    Mężczyźni 50-70 lat 2,0 3,6
    Mężczyźni powyżej 70 lat 1,8 3,6

    Dziewczęta 9-13 lat 2,3 3,4
    Młodzież żeńska 14-18 lat 2,3 3,6
    Kobiety 19-30 lat 2,3 3,6
    Kobiety 31-50 lat 2,3 3,6
    Kobiety 50-70 lat 2,0 3,6
    Kobiety powyżej 70 lat 1,8 3,6
    Kobiety ciężarne do 18 lat 2,3 3,6
    Kobiety ciężarne 19-50 lat 2,3 3,6
    Kobiety karmiące do 18 lat 2,3 3,6
    Kobiety karmiące 19-50 lat 2,3 3,6


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    w okresach długotrwałego pocenia się, przewlekłych stanach biegunkowych, wymiotach oraz przy stosowaniu leków moczopędnych chlor tracony jest z organizmu wraz z płynami,

    zapotrzebowanie organizmu na chlor z żywności oraz jego straty z organizmu są podobne jak w przypadku sodu dlatego zalecenia dla obu tych pierwiastków są takie same.

    Magnez

    Funkcje:
    Magnez bierze udział w budowie kości i zębów, ma udział w procesie widzenia, spełnia ważną rolę w przekazywaniu informacji między mięśniami i nerwami, bierze udział w przemianie materii, w syntezie kwasów nukleinowych i białka, w termoregulacji, metabolizmie lipidów, hamuje krzepnięcie krwi (chroni przed zakrzepami w naczyniach, skrzepami w sercu - ochrona przed zawałem), jest aktywatorem niektórych enzymów.


    Źródła:
    Mąka sojowa, kasza jęczmienna, orzechy, kasza gryczana, czekolada, kakao, pestki dyni, fasola, groch, kukurydza, soczewica, szpinak, mąka pełnoziarnista.


    Zapotrzebowanie:
    Magnez wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg]. Aby nie dopuścić do możliwości przedawkowania, źródłem tego składnika mineralnego powinna być żywność.


    Zalecane normy dietetyczne na Magnez dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Magnez
    Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 80
    Dzieci 4-8 lat 130
    Chłopcy 9-13 lat 240
    Młodzież męska 14-18 lat 410
    Mężczyźni 19-30 lat 400
    Mężczyźni 31-50 lat 420
    Mężczyźni 50-70 lat 420
    Mężczyźni powyżej 70 lat 420

    Dziewczęta 9-13 lat 240
    Młodzież żeńska 14-18 lat 360
    Kobiety 19-30 lat 310
    Kobiety 31-50 lat 320
    Kobiety 50-70 lat 320
    Kobiety powyżej 70 lat 320
    Kobiety ciężarne do 18 lat 400
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 350
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 360
    Kobiety karmiące do 18 lat 360
    Kobiety karmiące 19-30 lat 310
    Kobiety karmiące 31-50 lat 320


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    magnez pełni rolę regulacyjną w kontroli ciśnienia krwi, przez co wpływa na nadciśnienie. Niedobór magnezu może być czynnikiem ryzyka w występowaniu chorób układu krążenia oraz miażdżycy,

    przyswajanie magnezu poprawia: witamina D, hormon gruczołu przytarczycznego, pogarsza: wapń, fosfor, alkohol, bogate w białka potrawy, niedobór witamin B1 i B6,

    niedobory magnezu objawiają się brakiem koordynacji, zmęczeniem zaburzeniami akcji serca,

    jedna tabliczka czekolady dostarcza około 20% dziennego zapotrzebowania osoby dorosłej na magnez.

    Fosfor

    Funkcje:
    Składnik kości, zębów, związków wysokoenergetycznych, kwasów nukleinowych, kefaliny, lecytyny, błon komórkowych oraz krwi. Bierze udział w budowie i utrzymaniu prawidłowego stanu zębów i kości; w regulacji równowagi kwasowo-zasadowej, Odgrywa bardzo duża rolę w procesach anabolicznych i katabolicznych, bierze udział w spalaniu glukozy.


    Źródła:
    Produkty mleczne, mięso, ryby, wątroba, jaja, sery żółte, groch, pestki dyni, fasola, ziemniaki, pełnoziarniste produkty zbożowe, marchew.


    Zapotrzebowanie:
    Fosfor wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg].


    Zalecane normy dietetyczne na Fosfor dla różnych grup ludności*

    Grupy ludności Fosfor
    Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [mg / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 460 3000
    Dzieci 4-8 lat 500 3000
    Chłopcy 9-13 lat 1250 4000
    Młodzież męska 14-18 lat 1250 4000
    Mężczyźni 19-30 lat 700 4000
    Mężczyźni 31-50 lat 700 4000
    Mężczyźni 50-70 lat 700 4000
    Mężczyźni powyżej 70 lat 700 3000

    Dziewczęta 9-13 lat 1250 4000
    Młodzież żeńska 14-18 lat 1250 4000
    Kobiety 19-30 lat 700 4000
    Kobiety 31-50 lat 700 4000
    Kobiety 50-70 lat 700 4000
    Kobiety powyżej 70 lat 700 3000
    Kobiety ciężarne do 18 lat 1250 3500
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 700 3500
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 700 3500
    Kobiety karmiące do 18 lat 1250 4000
    Kobiety karmiące 19-30 lat 700 4000
    Kobiety karmiące 31-50 lat 700 4000


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    gospodarka fosforem w organizmie jest nieodłącznie związana z gospodarką wapniem, dlatego tez podlega kontroli tych samych czynników co on,

    niedobory fosforu raczej nie występują. Jeśli jednak się pojawią, są przyczyną krzywicy u dzieci i osteomalacji (rozmiękczenie kości) u dorosłych,

    najlepszą proporcją spożywanego wapnia do fosforu jest 1,8:1 co odpowiada proporcji tych dwóch minerałów w mleku ludzkim. Taka proporcja napewno zabezpieczy nasz organizm przed utratą masy kostnej.

    Potas

    Funkcje:
    Potas bezpośrednio związany jest z sodem i zapewnia prawidłową gospodarkę wodną organizmu, główny kation płynu wewnątrzkomórkowego, składnik enzymów, występuje w sokach trawiennych, reguluje gospodarkę wodną (objętość komórek, ciśnienie osmotyczne wewnątrzkomórkowe), wpływa na równowagę kwasowo-zasadową, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie nerwów i mięśni, zwiększa przepuszczalność błon komórkowych (antagonista wapnia), zwiększa aktywność gruczołów wydzielniczych.


    Źródła:
    Banany, morele, marchew, ziemniaki, brokuły, brukselka, kapusta, awokado, daktyle, orzechy, szpinak.


    Zapotrzebowanie:
    Potas wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg] lub gramach [g]. Dla tego składnika mineralnego z powodu braku danych nie została oznaczona bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych, dlatego też, aby nie dopuścić do możliwości przedawkowania, źródłem tego składnika powinna być żywność.


    Zalecane normy dietetyczne na Potas dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Potas
    Zalecane normy dietetyczne [g / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 3,0
    Dzieci 4-8 lat 3,8
    Chłopcy 9-13 lat 4,5
    Młodzież męska 14-18 lat 4,7
    Mężczyźni 19-30 lat 4,7
    Mężczyźni 31-50 lat 4,7
    Mężczyźni 50-70 lat 4,7
    Mężczyźni powyżej 70 lat 4,7

    Dziewczęta 9-13 lat 4,5
    Młodzież żeńska 14-18 lat 4,7
    Kobiety 19-30 lat 4,7
    Kobiety 31-50 lat 4,7
    Kobiety 50-70 lat 4,7
    Kobiety powyżej 70 lat 4,7
    Kobiety ciężarne do 18 lat 4,7
    Kobiety ciężarne 19-50 lat 4,7
    Kobiety karmiące do 18 lat 5,1
    Kobiety karmiące 19-50 lat 5,1


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    potas bierze udział w regulacji (obniżaniu) ciśnienia krwi a przez to może obniżyć ryzyko wystąpienia zawału i chorób serca,

    jest antagonistą sodu,

    jest niezbędnym składnikiem w utrzymaniu zdrowych kości, sprzyja prawidłowemu wykorzystaniu wapnia oraz zmniejsza jego straty z moczem.

    Sód

    Funkcje:
    Jest podstawowym składnikiem płynów ustrojowych (soki trawienne, krew, chłonka, płyn śródtkankowy), bierze udział w zachowaniu bilansu wodnego w organizmie oraz równowagi kwasowo zasadowej. Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie nerwów i mięśni, składnik enzymów.


    Źródła:
    Sól, żywność produkowana z udziałem sodu.


    Zapotrzebowanie:
    Sód wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg] lub gramach [g].


    Zalecane normy dietetyczne na Sód dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Sód
    Zalecane normy dietetyczne [g / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [g / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 1,0 1,5
    Dzieci 4-8 lat 1,2 1,9
    Chłopcy 9-13 lat 1,5 2,2
    Młodzież męska 14-18 lat 1,5 2,3
    Mężczyźni 19-30 lat 1,5 2,3
    Mężczyźni 31-50 lat 1,5 2,3
    Mężczyźni 50-70 lat 1,3 2,3
    Mężczyźni powyżej 70 lat 1,2 2,3

    Dziewczęta 9-13 lat 1,5 2,2
    Młodzież żeńska 14-18 lat 1,5 2,3
    Kobiety 19-30 lat 1,5 2,3
    Kobiety 31-50 lat 1,5 2,3
    Kobiety 50-70 lat 1,3 2,3
    Kobiety powyżej 70 lat 1,2 2,3
    Kobiety ciężarne do 18 lat 1,5 2,3
    Kobiety ciężarne 19-50 lat 1,5 2,3
    Kobiety karmiące do 18 lat 1,5 2,3
    Kobiety karmiące 19-50 lat 1,5 2,3


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    sód jest antagonistą potasu,

    sód występując w nadmiarze, wiąże wodę w organizmie prowadząc do nadciśnienia, obrzęków, a nawet przewodnienia,

    w soli stołowej znajduje się 39% czyli jedna łyżeczka od herbaty zawiera około 2000 mg sodu,

    niekiedy w wyjątkowych przypadkach zdarza się, że u człowieka wystąpi niedobór sodu. Przykładem takim są maratończycy, którzy tracą ten pierwiastek wraz z potem oraz te osoby, które nadużywają środków przeczyszczających lub odwadniających.

    Żelazo

    Funkcje:
    Najistotniejszy składnik czerwonego barwnika krwi (hemoglobiny), niezbędny także w procesie tworzenia czerwonych ciałek krwi w szpiku kostnym, żelazo wiąże dwutlenek węgla w hemoglobinie i transportuje go do płuc, skąd jest on usuwany. Pierwiastek ten jest także składnikiem wielu enzymów i białek biorących udział w metabolizmie organizmu. Bierze udział w syntezie DNA, niezbędny do prawidłowej budowy skóry, włosów, paznokci, do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego.


    Źródła:
    Mięso, wątroba, ryby, żółtko jaj, twaróg, orzechy, mleko, warzywa strączkowe, brokuły, szpinak, krewetki.


    Zapotrzebowanie:
    Żelazo wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg].


    Zalecane normy dietetyczne na Żelazo dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Żelazo
    Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [mg / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 7 40
    Dzieci 4-8 lat 10 40
    Chłopcy 9-13 lat 8 40
    Młodzież męska 14-18 lat 11 45
    Mężczyźni 19-30 lat 8 45
    Mężczyźni 31-50 lat 8 45
    Mężczyźni 50-70 lat 8 45
    Mężczyźni powyżej 70 lat 8 45

    Dziewczęta 9-13 lat 8 40
    Młodzież żeńska 14-18 lat 15 45
    Kobiety 19-30 lat 18 45
    Kobiety 31-50 lat 18 45
    Kobiety 50-70 lat 8 45
    Kobiety powyżej 70 lat 8 45
    Kobiety ciężarne do 18 lat 27 45
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 27 45
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 27 45
    Kobiety karmiące do 18 lat 10 45
    Kobiety karmiące 19-30 lat 9 45
    Kobiety karmiące 31-50 lat 9 45


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    żelazo z produktów zwierzęcych jest lepiej przyswajalne i wykorzystywane przez organizm niż żelazo z produktów roślinnych,

    niedobór żelaza jest najczęściej występującym niedoborem na całym świecie. Najbardziej narażone na niedobór żelaza są niemowlęta, dzieci w okresie wzrostu oraz kobiety w okresie ciąży i karmienia,

    nawet nieduży niedobór żelaza może objawić się obniżeniem sprawności fizycznej oraz stale uszkodzić czynności psychomotoryczne,

    w ostatnich 3 miesiącach ciąży płód odkłada w wątrobie zapasy żelaza, które są do 5 razy większe niż u osobników dorosłych.


    Cynk

    Funkcje:
    Jest niezbędny do syntezy DNA i RNA, białek, insuliny i nasienia, niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania systemu immunologicznego oraz do aktywacji ponad 80 enzymów. Bierze udział w metabolizmie węglowodanów, tłuszczy, białek i alkoholu. Potrzebny w procesie ochrony przed wolnymi rodnikami, odczuwania smaku i zapachu, ma wpływ na wygląd włosów i paznokci.


    Źródła:
    Chude mięso, chude mleko, żółtko jaj, mąka pełnoziarnista, orzechy, żywność pochodzenia morskiego.


    Zapotrzebowanie:
    Cynk wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg].


    Zalecane normy dietetyczne na Cynk dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Cynk
    Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [mg / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 3 7
    Dzieci 4-8 lat 5 12
    Chłopcy 9-13 lat 8 23
    Młodzież męska 14-18 lat 11 34
    Mężczyźni 19-30 lat 11 40
    Mężczyźni 31-50 lat 11 40
    Mężczyźni 50-70 lat 11 40
    Mężczyźni powyżej 70 lat 11 40

    Dziewczęta 9-13 lat 8 23
    Młodzież żeńska 14-18 lat 9 34
    Kobiety 19-30 lat 8 40
    Kobiety 31-50 lat 8 40
    Kobiety 50-70 lat 8 40
    Kobiety powyżej 70 lat 8 40
    Kobiety ciężarne do 18 lat 12 34
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 11 40
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 11 40
    Kobiety karmiące do 18 lat 13 34
    Kobiety karmiące 19-30 lat 12 40
    Kobiety karmiące 31-50 lat 12 40


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    cynk związany jest z funkcjonowaniem hormonu wzrostu oraz syntezą białka kości,

    pierwszym objawem przedawkowania cynku są wymioty,

    zbyt niska podaż cynku w okresie dzieciństwa powoduje nieprawidłowy rozwój młodego organizmu, obniżenie apetytu, osłabienie odczuwania smaku ostrego oraz odpowiedzi immunologicznej organizmu,

    spożywanie żywności bogatej w cynk nie stwarza zagrożenia jego przedawkowania ponieważ cynk nie kumuluje się w tkankach a jego nadmiar jest wydalany z organizmu,

    niedobory cynku może powodować kwas fitynowy, niektóre potrawy bogate w błonnik również mogą wiązać cynk w przewodzie pokarmowym i zaburzać jego wchłanianie.



    Miedź

    Funkcje:
    Miedź jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze udział w wytwarzaniu czerwonych krwinek, w tworzeniu kości i kolagenu, w prawidłowym gojeniu ran, we wchłanianiu i transporcie żelaza, w metabolizmie kwasów tłuszczowych i w powstawaniu RNA, jest składnikiem niektórych enzymów, odgrywa pewną rolę w procesach przemiany materii ośrodkowego układu nerwowego i w przemianie barwników.



    Źródła:
    Cielęcina, orzechy, warzywa strączkowe, zboża, drób, wątroba, małże, ryby, kasza gryczana, żółtka jaj.



    Zapotrzebowanie:
    Miedź wyraża się w tabelach żywieniowych w mikrogramach [µg].


    Zalecane normy dietetyczne na Miedź dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Miedź
    Zalecane normy dietetyczne [µg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [µg / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 340 1000
    Dzieci 4-8 lat 440 3000
    Chłopcy 9-13 lat 700 5000
    Młodzież męska 14-18 lat 890 8000
    Mężczyźni 19-30 lat 900 10000
    Mężczyźni 31-50 lat 900 10000
    Mężczyźni 50-70 lat 900 10000
    Mężczyźni powyżej 70 lat 900 10000

    Dziewczęta 9-13 lat 700 5000
    Młodzież żeńska 14-18 lat 890 8000
    Kobiety 19-30 lat 900 10000
    Kobiety 31-50 lat 900 10000
    Kobiety 50-70 lat 900 10000
    Kobiety powyżej 70 lat 900 10000
    Kobiety ciężarne do 18 lat 1000 8000
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 1000 10000
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 1000 10000
    Kobiety karmiące do 18 lat 1300 8000
    Kobiety karmiące 19-30 lat 1300 10000
    Kobiety karmiące 31-50 lat 1300 10000


    *(według Dietary Reference Intakes ustalone przez National Academy of Sciences, Food and Nutrition Board, USA)



    Ciekawostki:

    miedź wchodzi w skład dysmutazy ponadtlenkowej, enzymu unieszkodliwiającego wolne rodniki (związki rakotwórcze i wzmagające procesy miażdżycowe),

    miedź w organizmie w 90% jest związana z białkiem - ceruloplazminą,

    jeżeli do gotowania czerwonej kapusty, buraków używa się miedzianego garnka, czerwony barwnik zawarty w tych warzywach zmieni zabarwienie potrawy na kolor niebieskawy.


    Mangan

    Funkcje:
    Mangan jest pierwiastkiem niezbędnym w śladowych ilościach do prawidłowego funkcjonowania. Bierze udział w budowie enzymów metabolizujących glukozę i kwasy tłuszczowe, jest elementem strukturalnym kości i skóry. Mangan jest bardzo ważny w procesach reprodukcji oraz prawidłowym funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego.


    Źródła:
    Orzechy, herbata, mąka pełnoziarnista, zielone warzywa, groszek, buraki, fasola, szpinak.


    Zapotrzebowanie:
    Mangan wyraża się w tabelach żywieniowych w miligramach [mg].


    Zalecane normy dietetyczne na Mangan dla różnych grup ludności*
    Grupy ludności Mangan
    Zalecane normy dietetyczne [mg / dzień] Bezpieczna maksymalna dawka nie powodująca ryzyka efektów ubocznych
    [mg / dzień]
    Dzieci 1-3 lat 1,2 2
    Dzieci 4-8 lat 1,5 3
    Chłopcy 9-13 lat 1,9 6
    Młodzież męska 14-18 lat 2,2 9
    Mężczyźni 19-30 lat 2,3 11
    Mężczyźni 31-50 lat 2,3 11
    Mężczyźni 50-70 lat 2,3 11
    Mężczyźni powyżej 70 lat 2,3 11

    Dziewczęta 9-13 lat 1,6 6
    Młodzież żeńska 14-18 lat 1,6 9
    Kobiety 19-30 lat 1,8 11
    Kobiety 31-50 lat 1,8 11
    Kobiety 50-70 lat 1,8 11
    Kobiety powyżej 70 lat 1,8 11
    Kobiety ciężarne do 18 lat 2,0 9
    Kobiety ciężarne 19-30 lat 2,0 11
    Kobiety ciężarne 31-50 lat 2,0 11
    Kobiety karmiące do 18 lat 2,6 9
    Kobiety karmiące 19-30 lat 2,6 11
    Kobiety karmiące 31-50 lat 2,6 11


Podobne materiały

Przydatność 100% Help my planet

I help my planet, that to be clean. Next my house there are a lot of boxes. These boxes are on glass, paper, cans and plastic. When I have a lot of bottles, old newspappers I put them in boxes. I’m very angry when I see factories near forests. I fight on an issue these factories. I do a lot to save energy. When I don’t need the light, I turn the light off. At my school it was the campaign...

Przydatność 100% Lets help old people

!!!Let’s help old people!!! We want to raise money for the old people’s home and buy a DVD player. Here are some ideas to quick raise money: -Help your parents in house cleaner. -Sell your old toy’s. -paint your neighbor fence. -Do the shopping.

Przydatność 100% Should US help to destroy communism in Cuba

I think that U.S should help to destroy the totalitarian regime that may be dangerous for the world peas or not follow the basic civil liberties. Any definition of terrorism should take into account the distinction between terrorism and the legitimate struggle of peoples for recovery of their lands and freedom. Now I want to give examples of Cuba country which have totalitarian regime and not...

Przydatność 85% Proposal. Ways to help students improve their diet.

To: The Principal of College From: xx Subject: Ways to help students improve their diet. INTRODUCTION As requested I am submitting this report concerning the best ways to help students improve their diet. It is based on ideas submitted by students in a suggestion box gathered last month. CURRENT SITUATION The information about healthy diets is poor and does not meet with the...

Przydatność 100% Environment in danger - what can be done to help the nature.

Nowadays we can hear a lot about environment. Mostly about global warming effect, ozone hole and many species of animals which are on the edge of extinction. Everyone should think about what can be done and what people themselves can do to improve the nature. I would like to start with the global warming effect. We can hear about it at least once a week for a very long time and...

0 odpowiada - 0 ogląda - 4 rozwiązań

Dodaj zadanie

Zobacz więcej opcji