Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  0 0

  bozkoz 15.5.2010 (19:42)

  W „Potopie” H. Sienkiewicz przedstawił wszystkie warstwy społeczne w momencie grożącej Polsce utraty niepodległości. Bohaterów można podzielić na patriotów i zdrajców, którzy znaleźli się w każdym środowisku społecznym.
  
  Sporo miejsca w powieści zajmuje charakterystyka i ocena słynnych rodów magnackich. Poznajemy przedstawicieli rodów Radziwiłów, Lubomirskich, Opalińskich i Zamoyskich. Ocena tej klasy społecznej wypadła bardzo negatywnie. Sienkiewicz ukazał zdradziecką postawą Janusza i Bogusława Radziwiłła. Janusz, który przedkładał sprawy prywatne nad dobro Rzeczpospolitej, żądny władzy. Był fałszywy, dwulicowy i perfidny. Uważał kraj za swoją własność, która można sprzedać. Posunął się nawet do wytrucia żołnierzy. Radziwiłł nienawidził króla Jana Kazimierza, chciał przy pomocy Szwedów znieść go z tronu i samemu i samemu zająć jego miejsce na Litwie. Prowadził on awanturniczą politykę. Umarł ze świadomością zdrady i hańby, jaką okrył ród, dręczony wyrzutami sumienia. Bogusław Radziwiłł pragnął po swoim bracie zawładnąć jego tronem. Był typowym kosmopolitą, nie przywiązanym do polskiej tradycji i Rzeczpospolitej, pogardzał przedstawicielami niższych stanów. Odmówił posłuszeństwa królowi i chce oderwać księstwo Litewskie od Korony i za wszelką cenę dąży do poddania się pod panowanie króla szwedzkiego. Książę Lubomirski zajmuje postawę wyczekującą dopiero po zwycięstwie Polaków pod Jasną Górą i po powrocie króla do kraju podporządkowuje się Czarneckiemu i przyjmuje jego komendę. Autor kreśląc portret tego magnata mówi o pysze, o tym, że choć jego zdolności wojskowe były wątpliwe, to mógł on wesprzeć wojska Czarneckiego; bardziej dbał o własny interes niż o sprawę Rzeczypospolitej. Ukazując sytuację Polski pod Ujściem H. Sienkiewicz obwinia za poddanie wielkopolski wojewodę Grudzińskiego i magnata Opalińskiego. Wykorzystali oni brak ducha bojowego Wielkopolan i łudzili ich gwarancją swobód obywatelskich. Ponieważ król Jan Kazimierz w momencie najazdu Szwedów pozostawił Polskę na pastwę losu. Ukazany jest jako władca nieudolny, mało samodzielny, uzależniony od magnatów. Wśród magnatów na wyróżnienie zasługuje J Zamoyski - doskonały żołnierz, dumny potomek rodu zasłużonego dla Rzeczpospolitej. Bohaterem pozytywnym jest również Sopiecha - zorganizował on znakomite wojsko, które przyczyniło się do sukcesów Polaków. Był zagorzałym przeciwnikiem B. Radziwiłła. Dzięki niemu Czarnecki odniósł zwycięstwo w widłach Wisły i Sanu. Poświęcił dla ratowania kraju własne rodowe klejnoty.
  
  Świat postaci powieści to w olbrzymiej przewadze środowisko szlacheckie, z którego wywodzą się oficerowie i żołnierze. Początkowo szlachta poszła za przykładem magnatów. Pozostało tylko kilku nielicznych, którzy później nawracali zdrajców. Przedstawiciele tej grupy społecznej to szlachta laudańska, opiekunowie Billewiczówny. Wołodyjowski doskonały żołnierz, B. Skrzetuski - wielce oddany oficer, patriota, Jan Skrzetuski - doświadczony i odważny oficer, patriota, Andrzej Kmicic - dumny, odważny, porywczy, dobry przywódca, w zemście bezlitośnie przelewający krew wrogów.
  
  Do walki przystąpił taż lud udręczony przez mordy, grabieże i gwałty okupantów. Lud z gór, puszcz, bagien i lasów, czynił zasieki Szwedom, napadał na mniejsze oddziały. Chłopstwo walczyło cepami, kosami i widłami nie gorzej zresztą niż szlachta szablami.
  
  W postawie społeczeństwa polskiego wobec najeźdźców można zauważyć dwie fazy. Początkowo naród załamał się kapitulacją pod Ujściem i zdradą magnatów. Epidemia zdrady obejmowała coraz większe kręgi przestraszonej, niezdyscyplinowanej i nieprzygotowanej do walki szlachty. Witano oddziały króla szwedzkiego z entuzjazmem, najmniej okazywali radość chłopi. Gdy Jan Kazimierz uciekł na Śląsk myślano, że to już koniec państwa polskiego. Wtedy oczy wszystkich zwróciły się na Jasną Górę, miejsce święte dla Polaków, teraz oblegane przez Szwedów, pragnących złupić klasztor. Od tego momentu zaczyna się odrodzenie, przełom w postawie społeczeństwa polskiego. Opór i walkę rozpoczynają niższe warstwy: drobna szlachta, mieszczanie i chłopstwo, a wkrótce zapał ogarnia cały naród, który się jednoczy. To podnoszenie ducha w narodzie dokonywało się etapami: obrona Jasnej Góry, powrót króla do kraju, zawiązanie przez hetmanów konfederacji łysowieckiej, śluby oddające Polskę pod opiekę Maryi i wreszcie ostateczne rozgromienie Szwedów pod Prostkami.

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie