Treść zadania

Pierwszym królem Izraela był Saul (ok. XI w. p.n.e.). Toczył on nieustanne wojny z Moabitami, Ammonitami, Amalekitami i Filistynami. Dokonał także jednoczenia plemion izraelskich. Zginął w walkach z Filistynami. Następcą Saula, a jednocześnie drugim królem Izraela był Dawid (XI/X w. p.n.e.). Zdobył on Jerozolimę, z której uczynił swoją siedzibę oraz główny ośrodek religijny i stolicę królestwa. Dawid ostatecznie pokonał Filistynów. Zasłużył się też na polu kultury - uważa się go za twórcę biblijnych psalmów. Jako trzeci na tronie Izraela zasiadł Salomon (X w. p.n.e.), który jak podaje Biblia słynął ze sprawiedliwości i mądrości. Na jego dworze kwitło życie kulturalne. Salomon zasłynął jako wielki budowniczy - to właśnie za jego panowania w Jerozolimie wybudowano świątynię. Salomon kazał także wybudować dla siebie wspaniały pałac i wiele innych budowli (m. in. mury miejskie). Po śmierci Salomona (X w. p.n.e.) nastąpiło podzielenie królestwa Izraela na dwa oddzielne: na południu królestwo Judy (stolica w Jerozolimie) i na północy królestwo Izraela (ze stolicą w Samarii). Kolejnym, czwartym, królem izraelskim był Rehabean, syn Salomona. Królestwa: Judy i Izraela były ze sobą skłócone i często walczyły przeciwko sobie. W 772 r. p.n.e. królestwo Izraela zostało zajęte przez Asyrię. W VI w. p.n.e. wojska Nabuchodonozora II złupiły Jerozolimę. Wielu Żydów dostało się do niewoli babilońskiej. Powrócili stamtąd w roku 538 p.n.e. za zgodą króla perskiego Cyrusa. W roku 323 r. p.n.e. macedońsko - greckie wojska Aleksandra Macedońskiego podbiły m.in. Palestynę. Po śmierci Aleksandra Palestyna znalazła się pod berłem Ptolomeuszy, a od roku 198 p.n.e. Seleucydów. Znajdujący się greckim panowaniem Żydzi zaczęli stopniowo ulegać hellenizacji. Część żydowskiej społeczności (Faryzeusze, Zeloci) przeciwna była przyjmowaniu obcych wzorów (sprzeciw wywoływało greckie wielobóstwo). Próby Seleucydów (Antioch IV Epifanes) zhellenizowania Żydów (czyli próba wprowadzenia prawa świeckiego, czy ustawienia posągów Zeusa w świątyni) doprowadziły do wybuchu powstania Machabeuszy (166 p.n.e. - 160 p.n.e.). na czele powstania stanął kapłan Matatiasz Hasmoneusz, a potem jego syn Juda Machabeusz. Powstańcy odnowili kult Jahwe. W wyniku powstania zostało utworzone państwo Machabeuszy, zależne od Syrii. W roku 63 p.n.e. swoje zwierzchnictwo narzucili Palestynie Rzymianie. Namiestnikiem Judei został Antypater, którego syn, Herod, został królem Judei. Przeciwko rzymskiemu panowaniu Żydzi kilkukrotnie wzniecali powstania. W IV wieku Palestyna przeszła pod panowanie Bizancjum. W VII wieku została podbita przez Arabów. Pod koniec XI wieku krzyżowcy założyli Królestwo Jerozolimskie. Przestało ono istnieć już w XIII wieku, kiedy to dostało się w ręce muzułmańskie. W XVI wieku kontrolę nad Palestyną objęło Imperium Osmańskie. W XIX wieku rozproszeni po świecie Żydzi zaczęli powoli przybywać do Palestyny (uciekali m. in. przed prześladowaniami w Rosji). Po pierwszej wojnie światowej w Palestynie utworzony został protektorat brytyjski. Już w 1917 r. brytyjski minister spraw zagranicznych obiecał Żydom (tzw. deklaracja Balfoura) utworzenie siedziby narodu żydowskiego. W trakcie drugiej wojny światowej europejscy Żydzi zostali dotknięci tragedią Holocaustu. Wiele osób sądziło, że Żydzi powinni otrzymać swoje państwo. Anglicy przekazali sprawę Palestyny Organizacji Narodów Zjednoczonych. Dnia 29 listopada 1947 roku Zgromadzenie Ogólne większością dwóch trzecich głosów uchwaliło podział Palestyny na państwo arabskie i żydowskie. 14 maja 1948 r. wygasł angielski mandat, a następnego dnia (15 maja 1948 r.) Żydowska Rada Narodowa proklamowała niepodległe państwo Izrael. Pierwszym prezydentem Izraela został Chaim Weizmann, natomiast pierwszym premierem - Dawid Ben Gurion. Młode państwo żydowskie otoczone było ze wszystkich stron przez państwa arabskie. Wkrótce po proklamacji niepodległości wojska sześciu krajów arabskich przystąpiły do ataku na żydowskie państwo. Izraelskie wojska zdołały odeprzeć atak i zająć tereny nieprzyjaciela, wskutek czego młode państwo powiększyło się o połowę. W 1956 r., w trakcie konfliktu sueskiego, Izrael (czując się zagrożony przez swych arabskich sąsiadów) zajął półwysep Synaj, ale już w 1958 r. (pod naciskiem ONZ) musiał się wycofać. W 1967 r. wybuchłą wojna sześciodniowa, w wyniku której Izraelczycy okupowali strefę Gazy, półwysep Synaj, zachodnią część Jordanii, stare miasto w Jerozolimie i część Syrii. W roku 1973 Izrael został zaatakowany przez wojska egipsko - syryjskie (wojna Jom Kippur). W roku 1982 wojska izraelskie wkroczyły do Libanu i wymusiły wycofanie się stamtąd bojowników OWP (Organizacji Wyzwolenia Palestyny). W grudniu 1987 r. na Zachodnim Brzegu Jordanu oraz w okręgu Gazy wybuchło powstanie ludności palestyńskiej (czyli tzw. intintifada) przeciwko okupacji izraelskiej. W styczniu 1993 r. w Oslo (Szwecja) odbyły się rozmowy przedstawicieli Izraela i Organizacji Wyzwolenia Palestyny. Zawarte wówczas porozumienie otwierało drogę ku palestyńskiej autonomii.

Kalendarz żydowski narodził się w okresie niewoli babilońskiej (VI w. p.n.e.). Był to kalendarz tak zwany księżycowo - słoneczny, czyli lunisolarny (było to połączenie księżycowego systemu ze słonecznym). Rok został podzielony na dwanaście miesięcy (po 29 lub 30 dni), które rozpoczynały się od nowiu księżyca (ukazanie się księżyca w nowiu oznaczało początek miesiąca). Aby uzgodnić rok księżycowy z rokiem słonecznym, w cyklu dziewiętnastoletnim dodawano siedem miesięcy dodatkowych. Miesiące dzieliły się na siedmiodniowe tygodnie, które zaczynały się od niedzieli. Dni tygodnia nie miały nazw - określało się je kolejnymi literami alfabetu, tylko siódmy dzień nazywał się Szabat. Doba zaczynała się o zachodzie słońca. Era żydowska zaczynała się od umownej daty stworzenia świata (3761 r. p.n.e.). Miesiące nie miały oddzielnych nazw, a rozróżniano je na podstawie liczb porządkowych. Dopiero podczas babilońskiej niewoli zaczęto używać obecnie stosowane hebrajskie nazwy miesięcy. Poszczególne miesiące roku żydowskiego przypadają w następującym okresie: tiszri: wrzesień - październik; cheszwan: październik- listopad; kislew: listopad - grudzień; tewet: grudzień- styczeń; szwat: styczeń- luty; adar: luty - marzec; nisan: marzec- kwiecień; ijar: kwiecień - maj; siwan: maj - czerwiec; tamuz: czerwiec - lipiec; aw: lipiec - sierpień; elul: sierpień - wrzesień. Żydowskie święta zawsze przypadały na tę sama fazę księżyca. Najważniejszymi świętami dla Żydów były ( i są nadal święta biblijne). Należą do nich: Pesach (Święto Paschy, Chag Hamacot (Święto Przaśników), Szawuot (Święto Tygodni), Rosz Haszana (Święto Trąbienia), Jom Kippur (Dzień Pojednania) i Sukkot (Święto Szałasów). Pascha była świętem o rodowodzie pasterskim. Z okazji wiosennego strzyżenia owiec składano ofiarę z pierworodnego baranka lub kozła, którego spożywano między zmierzchem a świtem, a resztki palono. Dopiero pod koniec VII wieku p.n.e. dawny pasterski zwyczaj składania ofiary został połączony ze zwyczajami ludności rolniczej ( z "świętem przaśników") i zaczęto je świętować na pamiątkę wyjścia Izraelitów z Egiptu. W drugim dniu święta przaśników Bogu w ofierze składano pierwociny jęczmienia (ten dzień rozpoczynał żniwobranie). Dokładny kalendarz był dla Izraelitów sprawą niezwykłej wagi, ponieważ żydowskie święta wiązały się z ściśle określonymi cyklami przyrody i musiały przypadać zawsze w tym samym dniu roku.