Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  0 0

  studentka9001 12.5.2010 (18:04)

  Mimo bohaterskiego oporu armii polskiej i ofiarnej postawy ludności cywilnej wojna obronna Polski w 1939 roku musiała zakończyć się klęską. Przewaga najezdniczych armii była zbyt duża. Państwo polskie zostało zaatakowane z każdej strony. Od zachodu, południa i północy atakowali od 1 IX Niemcy, zaś 17 IX atak spadł zza wschodniej granicy. Do wojny z osłabionym już przeciwnikiem przystępował Związek Radziecki, realizując tym samym tajny protokół układu Ribbentrop- Mołotow z 23 VIII 1939 r. 28 IX 1939 r., kiedy kampania została już właściwie rozstrzygnięta i Polacy bronili się w kilku zaledwie punktach nie mając żadnych szans na odparcie wrogich armii dokonano korekty granicy pomiędzy terenami obszarami II RP zajętymi przez okupantów. Wyznaczona ona została wzdłuż rzek San i Bug i na zachód od Grodna aż do granicy z Prusami Wschodnimi.
  Część zajętych przez siebie terenów Niemcy włączyli bezpośrednio do Rzeszy. Taki los spotkał Śląsk, Pomorze Gdańskie z Gdańskiem (przed wojną miało status wolnego miasta), Wielkopolskę, Łódzkie oraz północne Mazowsze. 9 Na wcielonych ziemiach utworzono dwa nowe okręgi Rzeszy: Gdańsk-Prusy Zachodnie i Kraj Warty (Wartheland). Z pozostałych terytoriów okupowanych utworzono Generalne Gubernatorstwo - quasi państewko, które miało być rezerwuarem niewolniczej siły roboczej dla Niemiec. Jego obszar wynosił 94 tys. km kw., na którym mieszkało ponad 12 milionów ludzi. Został on podzielony na cztery dystrykty: warszawski, lubelski, krakowski i radomski. Po niemieckiej agresji na Związek Radziecki w czerwcu 1941 r. terytorium Generalnego Gubernatorstwa zostało powiększone o dystrykt Galicja. Obszar GG wynosił wtedy ponad 145 tys. km kw. Zamieszkiwało go ok. 16,5 mln ludzi. Stolicą Generalnego Gubernatorstwa został Kraków. Tam też przebywał generalny gubernator. Był nim od 1939 r. do 1945 r. Hans Frank. Za swoją rezydencje obrał on Zamek Królewski na Wawelu.
  
  Pozostałe ziemie polskie obejmujące ponad 50 % terytorium przedwojennego państwa polskiego przypadły w udziale ZSRR. Wileńszczyznę z Wilnem Stalin oddał Litwie, którą nieco później siłą włączył do swojego państwa. Pozostałe tereny okupowane nazywane były przez propagandę sowiecką "Zachodnią Białorusią" i "Zachodnią Ukrainą". Odbyły się tam "wybory" do zgromadzeń przedstawicielskich "Zachodniej Ukrainy" i "Zachodniej Białorusi", które oczywiście wygrali zwolennicy przyłączenia tych ziem do związku radzieckiego. Wybory były kpiną z demokratycznych procedur - ludzi zastraszano, panował terror, wyniki fałszowano.
  
  Władze niemieckie i sowieckie prowadziły bardzo zbliżoną politykę wobec ludności polskiej. Polityka ta była niezwykle brutalna, a jej wykonawcy całkowicie pozbawieni skrupułów.
  
  Zarówno jeden jak i drugi okupant chcieli, by Polacy stali się bezwolną masą. Chodziło to by byli całkowicie posłuszni nowej władzy i nie myśleli nawet o buntowaniu się. Dlatego każdy z okupantów prowadził wobec ludności polskiej politykę terroru i zastraszenia. Ważnym krokiem do całkowitego podporządkowania sobie narodu polskiego było także pozbawienie go elit. Tu działania obu okupantów były do siebie bardzo zbliżone.
  
  Stalinowi chodziło przede wszystkim o uczynienie z Polaków posłusznych poddanych. Żeby tak się stało należało ich zdyscyplinować. Sowieci mieli już wypróbowane i niezawodne narzędzia zmuszania do posłuszeństwa. Teraz należało je jedynie zastosować na okupowanych ziemiach polskich. Rozpoczęły się więc aresztowania osób "podejrzanych politycznie". W czasie radzieckiej okupacji ziem polskich aresztowanych zostało tam ponad 100 tys. osób, z czego 40 procent stanowili Polacy. Większość była więźniami politycznymi. Ci, którzy trafili do aresztu przetrzymywani byli w fatalnych warunkach, a przede wszystkim męczeni podczas śledztwa. Funkcjonariusze NKWD dysponowali całym arsenałem środków prowadzących do fizycznego i psychicznego wykończenia przesłuchiwanych, Ci, którzy przeszli owe śledztwa najczęściej wysyłani byli do sowieckich obozów koncentracyjnych - łagrów (tworzących GUŁAG). Były one rozmieszczone w miejscach o skrajnie niedogodnych warunkach klimatycznych - na dalekiej północy (Półwysep Kola, Workuta, wybrzeże Morza Białego) lub w środkowoazjatyckich stepach. Więźniów dziesiątkowała niewolnicza, niezwykle ciężka praca (na przykład przy wyrębie lasu lub układaniu linii kolejowych) i bardzo niskie temperatury w zimie. Śmiertelność w łagrach była olbrzymia. Według szacunków historyków w łagrach mogło zostać osadzonych w latach 1939-1941 od około 30 tys. do 40 tys. obywateli II RP.
  
  Inną formą represji stosowaną wobec Polaków na terenach włączonych do ZSRR były masowe deportacje. Odbyły się one w czterech głównych falach. Trzy miały miejsce w 1940 r. (luty, kwiecień i czerwiec), a ostatnia w 1941 r. (przełom maja i czerwca). Te wywózki, według najnowszych ustaleń, objęły około 325 tys. osób, z czego 210 tys. to Polacy. Poza nimi deportowano przedstawicieli innych narodowości zamieszkujących ziemie przedwojennego państwa polskiego: Ukraińców, Białorusinów i Żydów.
  
  Stalinowi zależało na zlikwidowaniu polskich elit. Temu celowi służyło wymordowanie polskich oficerów wziętych do niewoli podczas kampanii wrześniowej. W niewoli radzieckiej przebywało ok. 15 tysięcy polskich oficerów - przedstawicieli inteligencji, duchownych, lekarzy, urzędników. Zostali oni umieszczeni w trzech obozach jenieckich: w Starobielsku, Kozielsku i Ostaszkowie. Decyzją Biura Politycznego WKP(b) z 5 III 1940 r. mieli oni wszyscy rozstrzelani. Podjęto także decyzję o likwidacji ok. 11 tys. osób przetrzymywanych w sowieckich więzieniach. Egzekucje rozpoczęto na początku kwietnia i trwały do połowy maja. Oficerowie przetrzymywani w Kozielsku zostali zamordowani w Katyniu. Ci, których więziono w Ostaszkowie byli mordowani w Kalininie (dziś Twer), zaś polscy oficerowie ze Starobielska przywożeni byli do siedziby NKWD w Charkowie i tam zabijani. W egzekucjach zginęło ponad 14,5 tys. polskich oficerów. Z 11 tys. przebywających w sowieckich więzieniach Polaków przeznaczonych na śmierć decyzją biura politycznego zamordowano ponad 7 tysięcy.
  
  Sowieci uderzyli także w Kościół katolicki - powszechnie uważany za ostoję polskości. Rekwirowano ziemie kościelną, plebanie. Wielu ksiązcy zostało aresztowanych. Zamknięto część klasztorów a także większość seminariów duchownych.
  
  Polakom odbierano przedsiębiorstwa do nich należące, kamienice, rozparcelowano także majątki ziemskie. Władze sowieckie rozpoczęły także kolektywizacje rolnictwa na ziemiach włączonych do ZSRR
  
  Okupacja niemiecka.
  
  Jeszcze większy terror panował na ziemiach okupowanych przez Niemcy. Celem władz hitlerowskich na ziemiach włączonych bezpośrednio do Rzeszy była ich całkowita i szybka germanizacja. Generalne Gubernatorstwo miało zaś dostarczać Niemcom siłę roboczą, później stać się terenem niemieckiego osadnictwa, Polacy mieli zaś zostać wysiedleni na Syberię.
  
  Niemcy podobnie jak władze sowieckie chcieli zniszczyć polskie elity. W Generalnym Gubernatorstwie początkiem rozprawy z inteligencją polską była tzw. Sonderaktion Krakau. Odbyła się ona 6 IX 1939 r. w Krakowie. Wówczas to podstępnie aresztowano 183 uczonych z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczej. Następnie wywieziono ich do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen. Na skutek ostrej reakcji opinii międzynarodowej i zabiegów dyplomatycznych naukowców w 1940 r. wypuszczono z obozu. Ale 19 spośród nich nie przeżyło niewoli. Podobna akcja miała miejsce w tym samym roku podobną akcją przeprowadzono na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim (aresztowano 14 pracowników naukowych tej uczelni). Rozprawą z tzw. "polskim elementem przywódczym" była też akcja AB. Rozpoczęła się ona 30 III 1940 r. Jej celem była eksterminacja polskich elit. Objęła najważniejsze ośrodki miejskie Generalnego Gubernatorstwa: przede wszystkim Warszawę, ale także Lublin, Kraków i Radom. Aresztowań a potem rozstrzeliwań dokonywano na podstawie wcześniej przygotowanych list osób. Śmierć w wyniku tej akcji poniosło wielu wybitnych Polaków, np. Maciej Rataj - marszałek sejmu II RP, Janusz Kusociński - mistrz olimpijski, Mieczysław Niedziałkowski - polityk socjalistyczny. Jeszcze wcześniej eksterminacja polskiej inteligencji rozpoczęła się na terenach włączonych do rzeszy. Szczególnie wielu przedstawicieli polskich elit zginęło na Pomorzu Gdańskim. Z tych terytoriów przeprowadzano także deportacje Polaków i Żydów do Generalnego gubernatorstwa. Ludzie ci, pozbawieni środków do życia, przetrzymywani w specjalnych obozach przesiedleńczych znajdowali się w bardzo trudnej sytuacji
  
  Metodą wymuszenia przez Niemców posłuszeństwa były organizowane na ulicach polskich miast łapanki i masowe, publiczne egzekucje. Szczególnie wiele było ich w warszawie. Stały się tam w zasadzie codziennym widokiem. Niemcy przetrzymywali aresztowanych Polaków w aresztach śledczych. Najgorszą sławę zdobyły sobie takie więzienia, jak: Pawiak w Warszawie, wiezienie na Montelupich w Krakowie, Zamek w Lublinie. Były to katownie, w których hitlerowscy oprawcy zamęczali Polaków.
  
  Ludzie pojmani w łapankach najczęściej trafiali do obozów koncentracyjnych. Tam tez kierowani byli ci złapani na jakiejkolwiek działalności konspiracyjnej, jeśli wcześniej nie zostali zakatowani podczas śledztwa lub nie zginęli w egzekucji. Pierwsze obozy hitlerowcy zakładali jeszcze w pierwszej połowie lat trzydziestych (Dachau - w 1933, był to wzór dla później zakładanych obozów). Na ziemiach polskich zaczęły one powstawać od roku 1940. Pierwszym był obóz założony w Oświęcimiu - na terenach wcielonych do Rzeszy tuż obok granicy z Generalnym Gubernatorstwem. W obozach koncentracyjnych i obozach pracy przymusowej ludzi tam osadzonych zmuszano do ciężkiej pracy. Pracy ponad ich siły. W obozach racje żywnościowe były niewystarczające, utrzymanie codziennej higieny właściwie niemożliwe, a opieka medyczna nie istniała. Więźniowie stłoczeni zostali w barakach, a odziani w cienkie pasiaki. W obozach panował olbrzymia śmiertelność.
  
  Niemcy stosowali tez bezwzględne metody walki z polską partyzantką. Ofiarami padali tu przede wszystkim mieszkańcy wsi, sprzyjających partyzantom. W akcjach odwetowych palono całe wsie i mordowano ich mieszkańców. W ten sposób zginęło wiele tysięcy ludzi w Generalnym Gubernatorstwie.
  
  Terytorium Generalnego Gubernatorstwa miało w przyszłości stać się miejscem osiedlenia dla ludności niemieckie. Polacy mieli zostać wysiedleni. Swego rodzaju próbą generalną przed rozpoczęciem tego przedsięwzięcia było wysiedlenie ludności Zamojszczyzny i sprowadzenie tam osadników niemieckich. Planowano wysiedlenie ponad 100 tys. osób. Ostatecznie akcja, która przeprowadzono w 1942 roku zakończyła się niepowodzeniem. Niemcom udało się wysiedlić jedynie 56 tys. Polaków. Na ich miejsce sprowadzono ok. 10 tys. osadników. Na zaniechanie akcji duży wpływ miały działania polskich oddziałów partyzantki, licznych i dobrze zorganizowanych na Zamojszczyźnie i w Lubelskiem. To ich akcje odwetowe zmusiły władze niemieckie do przerwania całej operacji.
  
  W wyniku niemieckiej okupacji bardzo poważne straty poniosła też polska kultura i nauka. Wielu jej twórców poniosło śmierć z rąk hitlerowców. Dzieła sztuki, bezcenne archiwalia, biblioteki pełne wartościowych dzieł albo zostały zagrabione i wywiezione albo po prostu zniszczone. Szczególnie dotyczyło to Warszawy. Cześć budynków w stolicy spłonęło już podczas oblężenia miasta przez Wehrmacht, ale największe spustoszenie wywołał niemiecki odwet w czasie trwania Powstania Warszawskiego i po jego zakończeniu. Niemcy bowiem, na osobisty rozkaz Hitlera, rozpoczęli metodyczne burzenie miasta dom po domu. Warszawa powojenna był w rezultacie tych działań wielkim gruzowiskiem, w niczym nieprzypominającym pięknego przedwojennego miasta.
  
  Jeśli chodzi o edukację to pozostawiono w Generalnym Gubernatorstwie jedynie szkoły podstawowe i zawodowe. Zamknięto szkoły wyższe i średnie. Z bibliotek i księgarń zniknęła polska literatura. Zakazano działać polskim organizacjom społecznym, z wyjątkiem Polskiego Czerwonego Krzyża.
  
  Warunki życia codziennego także były trudne. Wprowadzono przydziały kartkowe, które były niewystarczające. Brakowało podstawowych produktów. Kwitł czarny rynek, bez istnienia którego ciężko byłoby przeżyć. Wieś nękana była przymusowymi dostawami żywności tzw. kontyngentami. Przy skupie obowiązywały ceny urzędowe- znacznie niższe od tych obowiązujących na czarnym rynku. Jeśli ktoś nie wywiązywał się z obowiązku dostarczani żywności czekały go wysokie kary - mógł trafić do obozu koncentracyjnego i stracić majątek. Niemcy prowadzili także rabunkową eksploatację polskich zasobów leśnych, bezwzględnie trzebiąc drzewostan.
  
  Zarówno Niemcy jak i Sowieci stosowali bezwzględną politykę wobec Polaków w czasie II wojny światowej. Ich celem było wynarodowienie Polaków, sprowadzenie ich do poziomu posłusznych poddanych.
  

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie