Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  1 0

  matipole 17.5.2011 (18:57)

  Reformy Kazimierza Wielkiego
  
  I Centralizacja władzy. Król wprowadził nowy podział administracyjny kraju. Na czele ziemi (nawa jednostki) stał starosta, który pełnił funkcję namiestnika królewskiego na danym obszarze, dowodził armią w zastępstwie władcy, zarządzał zamkami i dobrami królewskimi, sprawował sądy w sprawach kryminalnych. Starosta był powoływany i odwoływany przez króla a jego funkcje zastąpiły prerogatywy dawnych urzędów książąt dzielnicowych (wojewodów i kasztelanów), które powiązane z miejscowymi możnowładcami utrudniały centralne zarządzanie państwem. Powstały nowe urzędy centralne (zwane koronnymi), które miały charakter ogólnopaństwowy i podlegały bezpośrednio władcy: kanclerza krakowskiego i podskarbiego.
  
  II Reforma ustawodawcza (1346 - 1347): Kazimierz częściowo ujednolici systemy prawne dawnych dzielnic. Dla Wielkopolski ujednolicił ustawodawstwo sadowe w tzw. statucie piotrkowskim, a dla Małopolski w statucie wiślickim. Było to połowiczne rozwiązanie, gdyż nie udało się królowi całkowicie ujednolicić przepisów dla całego kraju (nadal istniał separatyzm dzielnicowy). Statuty umacniały podział stanowy społeczeństwa poprzez zamknięcie stanu szlacheckiego (od teraz trzeba było udowodnić swoje pochodzenie), chłopi nie mogli opuścić wsi w której żyli (zbiegostwo było ścigane prawnie), chyba, że pan nadużywał swojej władzy. Niemniej jednak plusem było rozszerzenie prawa dziedziczenia gospodarstwa przez krewnych z linii bocznej. Statuy ograniczały lichwę, wprowadzając wysokość maksymalnego procentu.
  
  III Wzmocnienie gospodarcze państwa. Powstanie nowych miast (w liczbie 65) i wsie (na prawie niemieckim). Rozwój handlu poprzez wprowadzenie prawa składu (kupcy przejeżdżając przez określone miasto musieli częściowo lub całkowicie, wystawić swoje towary do sprzedaży) i przymusu drogowego (obowiązek korzystania przez karawany kupieckie z wytyczonych dróg). Dzięki temu kupcy nie mogli omijać uprzywilejowanych miast, które mogły się rozwijać dzięki ich obecności na ich terenie. Drogi handlowe stały się bezpieczniejsze (pilnowane przez wojsko). Kazimierz udzielił także schronienia w Polsce Żydom, którzy uciekali przed prześladowaniami w Europie. Nacja ta, zajmująca się handlem, wprowadził element konkurencji wobec bogatego patrycjatu (głównie) pochodzenia niemieckiego. Szczególny rozwój gospodarczy i kulturowy przeżywał Kraków. Rozwój górnictwa: w 1368 r. król nadał statuty dla podkrakowskich kopalni soli w Wieliczce i Bochni, które stały się regaliami królewskimi, zarządzanymi przez urzędnika (zwanego żupnikiem) podległemu bezpośrednio władcy. Dodatkowe wpływy do skarbu państwa zapewniały kopanie srebra i ołowiu w Olkuszu. Dzięki temu, po raz pierwszy w historii Polski, został utworzony pieniężny skarb państwa. Wprowadzenie nowych podatków, z których głównym były poradlne (płacone w wysokości 12 i 24 groszy od łana).
  
  IV Rozwój nauki. Utworzenie pierwszego w Polsce uniwersytetu: Akademii Krakowskiej (1364 r.). Z założenie uczelnia ta miała kształcić kadry administracyjne dla państwa (przeważały w niej katedry prawa).
  
  V Wzmocnienie militarne kraju: główny artykuł za tym linkiem

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie