Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  0 0

  madzialena1236 13.5.2010 (22:56)

  Władysław I Łokietek (ur. 1260 lub 1261, zm. 2 marca 1333 w Krakowie) – książę na Kujawach Brzeskich i Dobrzyniu 1267-1275 (pod opieką matki), udzielne rządy razem z braćmi 1275-1288, książę brzeski i sieradzki 1288-1300, książę sandomierski 1289-1292, 1292-1300 lennik Wacława II, regent w księstwie dobrzyńskim 1293-1295, książę łęczycki 1294-1300, książę wielkopolski i pomorski 1296-1300, na wygnaniu w latach 1300-1304, od 1304 w Wiślicy, od 1305 ponownie w Sandomierzu, Sieradzu, Łęczycy i Brześciu, od 1306 w Krakowie i zwierzchnictwo nad księstwami inowrocławskim i dobrzyńskim, 1306-1308/9 na Pomorzu, od 1314 w Wielkopolsce, od 1320 król polski, od 1327 zamiana Sieradza i Łęczycy na Inowrocław i Dobrzyń, w 1329 utrata ziemi dobrzyńskiej, w 1332 utrata Kujaw.
  
  Żona Jadwiga Kaliska, córka księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego i Jolenty Heleny.
  
  Dzieci: Stefan, Władysław, Kunegunda, Elżbieta, Jadwiga (zmarła w dzieciństwie), Kazimierz.
  
  30 września 1288 zmarł książę krakowski i sieradzki Leszek Czarny, zostawiając swoje rodowe dzielnice przyrodniemu rodzeństwu. Nastąpił wtedy formalny podział ojcowizny – Władysław Łokietek został księciem w Brześciu i w odziedziczonym po Leszku Czarnym Sieradzu.
  
  W 1289 Łokietek postanowił wesprzeć ubiegającego się o tron krakowski księcia płockiego Bolesława II. Głównym jego przeciwnikiem był Henryk IV Probus, który korzystając z poparcia niemieckiego patrycjatu i części możnych pod koniec 1288 opanował stołeczne miasto. Bolesław II z pomocą posiłków kujawskich Władysława i Kazimierza II Łęczyckiego jednak nie rezygnował i 26 lutego 1289 zaatakował pod Siewierzem wracające na Śląsk oddziały Henryka III Głogowczyka, Bolka Opolskiego i Przemka Ścinawskiego. Rozegrana na polach niedaleko Siewierza krwawa bitwa (zginął w niej Przemko Ścinawski) zakończyła się świetnym zwycięstwem oddziałów mazowiecko-kujawskich.
  
  Z nieznanych powodów niedługo potem Bolesław II zrezygnował z ubiegania się o Małopolskę co spowodowało, że Władysław Łokietek sam przyjął tytuł księcia Krakowa i Sandomierza. Zajęcie stolicy Małopolski wprawdzie ostatecznie nie udało się (mimo początkowych zwycięstw w bitwach pod Skałą i Święcicami, rychło Łokietek musiał uchodzić z Krakowa zajmowanego przez Probusa, z miasta zaś wydostał się tylko dzięki pomocy franciszkanów), ale za to w drugiej połowie 1289 zdołał książę kujawski umocnić swoje panowanie w księstwie sandomierskim. W tym też celu 1290 wydał swoją bratanicę Fenennę za mąż za króla węgierskiego z dynastii Arpadów Andrzeja III.
  
  23 czerwca 1290 zmarł książę wrocławski Henryk IV Probus pozostawiając tron krakowski Przemysłowi II Wielkopolskiemu. Ten w prawdzie bez problemów opanował gród wawelski, lecz już na wiosnę 1291 zdecydował się wycofać z Małopolski ustępując pod presją czeskiego monarchy Wacława II. Podstawy prawne do panowania Przemyślidy były bardzo słabe (opierały się na zapisie wdowy po Leszku Czarnym Gryfinie, nie do przyjęcia przez polskich książąt), lecz za to poparte solidną siłą militarną, z którą władca Wielkopolski wolał nie ryzykować sporu.
  
  Władysław w przeciwieństwie do swojego wielkopolskiego kuzyna postanowił walczyć o Małopolskę, korzystając z pomocy węgierskiej. W 1292 oddziały czeskie dzięki liczebnej przewadze i posiłkom książąt śląskich i margrabiego brandenburskiego najpierw wyparły Łokietka z Sandomierza, by we wrześniu tegoż samego r. oblec go w umocnionym Sieradzu. Wkrótce oblężenie zakończyło się sukcesem, a Władysław wraz z bratem Kazimierzem II znaleźli się w niewoli. 9 października 1292 została podpisana ugoda, na mocy której Władysław Łokietek wraz ze swoim bratem zostali zmuszeni zrzeczenia się pretensji do Małopolski i złożenia hołdu lennego czeskiemu władcy, w zamian za co mogli pozostać przy swoich kujawskich dzierżawach.
  
  Niedawne niepowodzenia i zagrożenie ze strony Wacława II skłoniły w styczniu 1293 Przemysła II i Władysława, dotychczasowych konkurentów do tronu krakowskiego, do spotkania w Kaliszu w celu wypracowania strategii likwidacji rządów czeskich. Do pogodzenia przeciwników doszło na skutek zabiegów arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakuba Świnki (przy tej okazji arcybiskup otrzymał obietnicę dużych dochodów z żup solnych po zdobyciu Małopolski). Umowa zawarta 6 stycznia 1293 zobowiązała książąt (w układzie uczestniczył również Kazimierz II Łęczycki) do wzajemnego wspierania się w wysiłkach zmierzających do odzyskania Krakowa. Zawarto też wtedy zapewne układ o przeżycie, który miał gwarantować całość dzierżaw umawiającego się, jeśli ten nie pozostawi męskiego potomka. Przy okazji tego zjazdu doszło również do zawarcia małżeństwa Władysława Łokietka z córką Bolesława Pobożnego, stryja Przemysła II, Jadwigą (według części historyków do ślubu doszło wcześniej w 1289, lub nawet jeszcze za życia Bolesława Pobożnego, czyli najpóźniej w 1279).
  
  Plany zatwierdzone w Kaliszu, trzeba było zrewidować już w 1294, kiedy w walce z Litwinami zginął książę łęczycki Kazimierz II, a jego księstwo zostało połączone z dzierżawami Łokietka. 26 czerwca 1295 sprzymierzeniec księcia kujawskiego Przemysł II koronował się za zgodą papieża na króla Polski. Nie znamy reakcji na ten fakt Władysława Łokietka. Z koronacji nowo kreowany król cieszył się jednak tylko siedem miesięcy, gdyż już 8 lutego 1296 Przemysł II zginął zamordowany z inspiracji margrabiów brandenburskich.Dla możnych wielkopolskich i pomorskich stało się oczywiste, że na tron po Przemyśle II zasługuje jego najbliższy sojusznik – książę kujawski Władysław.
  
  Nie bez znaczenia był też fakt znanej niechęci Łokietka do Niemców, uznawanych powszechnie za sprawców zbrodni rogozińskiej. Wprawdzie istniał jeszcze inny testament wielkopolskiego Piasta, napisany ok. 1290, uznający spadkobiercą Henryka III Głogowczyka, ale głos możnych był tutaj decydujący. Był to jednak dopiero początek kłopotów, gdyż zdobycie dziedzictwa po Przemyśle II nie przyszło zbyt łatwo. Do Wielkopolski wtargnęły oddziały brandenburskie, które niemal bez oporu zajęły część dzielnicy przylegającej do tzw. Nowej Marchii (m.in. Santok i Drezdenko), oraz głogowskie Henryka III; na Pomorzu próbował zdobyć władzę bratanek Łokietka, Leszek Inowrocławski. Ostatecznie do wojny nie doszło, gdyż książę kujawski zaakceptował zabory brandenburskie, a z bratankiem doszedł ..

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie