Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  0 0

  plintula 7.5.2010 (16:09)

  Motyw apokalpisy w malarstwie
  Michelangelo Buonarotti (Michał Anioł) fresk w Kaplicy Sykstyńskiej, Sąd Ostateczny
  
  Centralną postacią jest tu Jezus. Nie ma On, jak można by się spodziewać, brody, która nadałaby postaci wygląd dobroduszny. Sędzia jest surowy, co widać już w Jego twarzy. Wyciągniętą prawicą oddziela ludzi dobrych od złych. Wkoło Niego kłębi się tłum wiernych i niewiernych, po Jego prawej stronie stoi Maryja. Artysta przedstawił również wizerunki aniołów. Obraz pełen jest ekspresji. Emocje postaci wyrażone są w malarsko zamrożonym ruchu ich ciał. Koniec świata to przede wszystkim sąd, a Boska sprawiedliwość na nim jest bezwzględna i konsekwentna. W wizerunku Jezusa autorstwa Buonarottiego trudno się dopatrzeć cech Syna Bożego miłosiernego i współczującego człowiekowi. Jest to tym bardziej zaskakujące, że artysta opiera swą wizję na objawieniu z Patmos, a tam sam Jezus troszczy się o to, by Jan, który Go widzi, nie lękał się.
  
  
  
  Albrecht Dürer Czterej jeźdźcy Apokalipsy
  
  To pełen dynamizmu szkic niemieckiego malarza, bezpośrednio nawiązujący do ostatniej księgi Nowego Testamentu, gdzie czytamy o Janowej wizji czterech koni z jeźdźcami, z których każdy ma inne atrybuty. Celem wyprawy jeźdźców na świat jest zaprowadzenie na nim sprawiedliwości – tak mówi Biblia i tak też przedstawia to artysta. Ukazuje pod kopytami koni stratowanych ludzi, na których jeźdźcy w ogóle nie spoglądają. Nie bez znaczenia jest także przyrodnicze tło obrazu – gęste, kłębiące się chmury, które przywodzą na myśl pogodę burzową. Burza natomiast jest odwieczną naturalną metaforą gniewu Niebios.
  
  
  
  
  Inne przykłady malarskie:
  Peter Bruegel Triumf śmierci (koniec świata jako śmierć ludzkości);
  Peter von Cornelius Jeźdźcy Apokalipsy (wymierzają sprawiedliwość ludzkości);
  Hans Memling tryptyk Sąd Ostateczny (Jezus z mieczem i lilią dzieli ludzi na dobrych i złych);
  Hieronim Bosch Sąd Ostateczny (Jezus z nieba sądzi ludzi w ich środowisku życia);
  Stephan Lochner Sąd Ostateczny I (Jezus-Sędzia, Matka Boska i Jan Chrzciciel – motyw deesis);
  William Blake Wielki czerwony smok i niewiasta obleczona w słońce
  
  inne:
  
  ygmunt Krasiński Nie-Boska Komedia
  
  W utworze arystokracja wraz z hrabią Henrykiem walczy z ludem, na którego czele stoi Pankracy. I jedni, i drudzy zostali opanowani przez szatana. Podobnie jak u Hegla, tutaj ludzie jedynie wykonują to, co im rozkazuje duch świata. Ostateczną instancją, która włada i sądzi, pozostaje Bóg – wizja Pankracego w finalnej scenie, i słowa bohatera: „Galilaee, vicisti!”. On oceni ludzkie role w komedii „nieboskiej”, a więc szatańskiej. I to On będzie miał, jak w Biblii, ostatnie słowo. Dramat ma więc charakter metafizyczny.
  
  
  
  Jan Kasprowicz Dies irae
  
  Ten utwór wchodzi w skład zbioru o znamiennym tytule Ginącemu światu. Tekst utrzymany jest w tonie prorockim, co oczywiście odsyła czytelnika do objawienia Janowego. Jednak tutaj dzień końca świata jest przede wszystkim „dniem gniewu”, a nie nagrody dla sprawiedliwych. Kasprowicz odwołuje się do rymowanej średniowiecznej sekwencji Tomasza z Celano przez sam tytuł swego utworu, będący jednocześnie kryptocytatem. U polskiego poety Chrystus – „Głowa w cierniowej koronie” – nie jest tym, który sądzi, lecz raczej usprawiedliwiającym, broniącym ludzi przed surowością Boga jako Ten, który zna ludzkie losy, gdyż sam żył na ziemi, będąc człowiekiem. Schyłek świata jest „Koniecznością”, przed którą nikt nie umknie. U Kasprowicza to nie Bóg jest tym Jedynym, który wraz ze schyłkiem świata nadaje wszystkiemu nowy sens. Dies irae jest czymś, co dzieje się każdego dnia na nowo, gdyż wciąż odbywa się sąd nad grzechem, jako że nieustannie trwa odkupieńcza moc Chrystusowej męki, która w czasie apokalipsy jest ratunkiem dla zbolałego świata.
  
  
  
  Krzysztof Kamil Baczyński Historia
  
  Podmiot liryczny u Baczyńskiego jest również tym, który widzi. Uczeń na Patmos widzi to, co ma nadejść, bohater wiersza – to, co już stało się faktem. Jest bezradny wobec ogromu cierpienia, niesprawiedliwości i łez, które pozostały osieroconym przez synów matkom i kochankom opuszczonym na zawsze przez swoich lubych. To czas straszny – apokalipsa, w której nie ma Bożego anioła. Jest tylko cisza, przerywana hukiem dział wojennych, i kłęby dymu. To apokalipsa, ale apokalipsa spełniona. Świat po niej wciąż istnieje, lecz jest jeszcze bardziej przerażający niż wcześniej, a człowiek – bardziej bezradny.
  
  
  
  Tadeusz Konwicki Mała apokalipsa
  
  Tu apokalipsa znów jest synonimem schyłku w różnych sferach ludzkiej egzystencji. Mamy więc do czynienia z końcem cywilizacji miejskiej, nawet w ludzkiej świadomości co do „tu i teraz” panuje chaos, niemożność określenia daty, wszystkie produkty zostały reglamentowane, miasto właściwie nie jest w stanie żyć własnym życiem, obywatele są sterroryzowani, a władza – bezkarna. Także Polska jako państwo przeżywa swój koniec – staje się republiką ZSRR. Bohater Konwickiego przeżywa także osobistą apokalipsę – nawet opozycja bowiem posługuje się metodami o charakterze totalitarnym – stąd rozkaz samospalenia. Co więcej, okoliczności zmuszają tę postać do rezygnacji z ideałów z przyczyn tak przyziemnych, jak problemy ekonomiczne. W porównaniu z tym, co wyczytujemy w tekście Janowym, apokalipsa jest mała, lecz nie zmienia to faktu, iż nosi ona znamiona tragedii.
  
  
  
  Inne przykłady literackie:
  Adam Mickiewicz Dziady, cz. III (widzenie ks. Piotra);
  Stanisław Ignacy Witkiewicz Nienasycenie (zapowiedź upadku Polski międzywojennej);
  Stanisław Przybyszewski Dzień Sądu (nawiązanie do średniowiecznego Dies irae);
  Czesław Miłosz Roki (katastrofizm), Piosenka o końcu świata (przełamanie tradycji katastroficznej, wiersz pogodny);
  Konstanty Ildefons Gałczyński Koniec świata (groteskowy obraz apokalipsy);
  Leopold Staff Tak. Bóg opuścił ziemię… (Bóg umiera, człowiek – apokaliptyczna bestia);
  Jerzy Liebert Jeździec (anioł jako wysłannik Boga nawołujący do nawrócenia);
  Tadeusz Gajcy Widma (apokalipsa spełniona);
  Aleksander Rymkiewicz Tropiciel (wizyjność);
  Jerzy Zagórski Widzenie IV (katastrofizm);
  Zofia Nałkowska Medaliony (koniec wartości humanistycznych);
  Gustaw Herling-Grudziński Inny świat (jw.).
  
  inne:
  Motyw apokalipsy w filmie
  Siódma pieczęć, reż. Ingmar Bergman
  
  Opowieść o powrocie rycerza i jego giermka z wyprawy krzyżowej. Podróż przysparza bohaterom doświadczenia tragedii rabunku, gwałtów, niesprawiedliwości, nieczułości, a przede wszystkim wszechobecnej śmierci. W tym wszystkim Bóg zdaje się być nieobecny, ukrywa się za zasłoną milczenia. Aby poznać ostateczne prawdy, rycerz decyduje się na grę w szachy ze Śmiercią. Stawką jest z jednej strony życie człowieka, z drugiej zaś – dostęp do prawd fundamentalnych. Bohater celowo przegrywa pojedynek, by odwrócić uwagę Śmierci od ludzi, których właśnie zamierza zabrać. Tym samym rycerz znajduje sens życia, a jednocześnie podlega umieraniu – to jest przełamanie symbolicznej apokaliptycznej pieczęci.
  
  
  
  Czas Apokalipsy, reż. Francis Ford Coppola
  
  Film stworzony został dzięki inspiracji Jądrem ciemności Conrada. Dwudziestowieczna apokalipsa to okres wojny wietnamskiej. Nie brakuje sytuacji nie tylko groźnych, ale i absurdalnych – dowódca każe uprawiać surfing swoim żołnierzom, w czasie nalotów na wroga rozbrzmiewają utwory Wagnera. Wkrótce działania wojenne przenoszą się w coraz bardziej niedostępne rejony Kambodży. Apokalipsą jest to, co dzieje się na wojnie.
  
  
  
  Inne przykłady filmowe:
  Czterech jeźdźców Apokalipsy, reż. Rex Ingram (metaforyczne postacie jeźdźców w kontekście wojny);
  Mała apokalipsa, reż. Costa Gavras (odwołanie do powieści);
  Armageddon, reż. Michael Bay (groźba zderzenia Ziemi z meteorem);
  Dzień niepodległości, reż. Roland Emmerich (inwazja z kosmosu);
  Omen, reż. John Moore (motyw Antychrysta);
  Apocalypto, reż. Mel Gibson (zagłada cywilizacji Majów).
  

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie