Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  1 0

  bozkoz 4.5.2010 (22:12)

  Ludzie jednak, starałem się, aby byli prawdziwymi i aby w sercu mieli nasze serca...”.
  
  
  Tak Juliusz Słowacki pisał w liście z grudnia 1834 roku do matki o swym świeżo ukończonym utworze, „Balladynie’’, podkreślając jego baśniowo-ludowy charakter oraz podobieństwo do „starej ballady’’. Chciał, aby dramat ten w niekonwencjonalny, nieco satyryczny sposób przedstawiał optymistyczną wizję dawnych dziejów narodu, wlewał w serca Polaków nadzieję i przypominał o naczelnych wartościach i tradycjach. Poeta zastosował baśniową konwencję do ukazania niemal wszystkich ważnych wydarzeń w utworze. W taki sposób przedstawił dzieje Balladyny, w której, pod wpływem czarów, zakochał się Kirkor. Słowacki wykorzystał również motywy i wątki pochodzące z ludowych baśni i z ballad: o złej starszej siostrze (zestawienie bezwzględnej i zepsutej Balladyny z czystą i niewinną Aliną), słowa piosenki, którą śpiewa Skierka:
  
  „Obie kocha pan;
  
  Obie wzięły dzban(...)
  
  Tobie szatan stróż
  
  Włożył w rękę nóż;(...)”
  
  
  nawiązują do ballady „Maliny” Aleksandra Chodźki; zamienienie człowieka w drzewo (Grabiec został zamieniony przez zazdrosną Goplanę w wierzbę płaczącą); o pustelniku- jasnowidzu (Pustelnik – Popiel III zna przyszłość, wie jaką żonę powinien wybrać Kirkor, potrafi leczyć), zatopionych miastach (według ludowych wierzeń Bóg zatapiał miasta dźwiękami dzwonów: „zalane przed wiekami miasta wołają z Gopła o litość do Boga”, wątek o „uśpionych” jaskółkach zimujących pod ziemią lub na dnie jezior, a budzących się do życia wiosną - przybrana w wianuszek z takich jaskółek wynurza się z jeziora Goplana.
  
  
  Reguły rządzące światem ukazanym w „Balladynie” poeta skonstruował według zasad ludowej baśniowości, wierzeń i tradycji (stąd właśnie imię głównej bohaterki i tytuł ). Posiada również właściwości literatury ludowej. Folklorysta – Wacław Zaleski pisał o literaturze ludowej i jej cechach: „W pieśniach ludu daty historyczne pomieszane są z bajkami i baśniami, od których je czasem niepodobna odróżnić. Wydarzenia rożnych czasów i różnych tyczących się osób tak są czasem do siebie zbliżone, że tylko znajomość innych źródeł dopomóc nam może do ich rozdziału i należytego ocenienia”.
  
  
  Akcja dramatu rozgrywa się „za czasów bajecznych, koło jeziora Gopło”. Nie ma ściśle określonej daty ani miejsca. Czasy bajeczne donoszą się do niesprecyzowanej historii pradawnej Polski za panowania króla Popiela IV. W te legendarne czasy poeta wkomponował elementy archaiczne – miejsce, szczegóły, wydarzenia, które były sprzeczne z opisywaną epoką. Słowacki korzystając w swobodny sposób z dorobku historycznego, łączy elementy z legend i ludowych podań z zapisami z kronik, dowolnie mieszając poszczególne epoki i fakty, nie troszcząc się o realizm swej twórczości.
  
  
  W „Balladynie” poprzez inspirowanie się poety ludowymi podaniami świat ludzi żywych, realnych współistnieje i nieustannie przenika się ze światem baśniowym reprezentowanym przez postaci fantastyczne (wróżkę Goplanę i leśne duszki – Chochlika i Skierkę), które wpływają na wydarzenia rozgrywające się w świecie rzeczywistym. Nadają one prezentowanym wypadkom charakter irracjonalny, fantastyczny. Goplana to piękna nimfa wodna, która wynurza sie z jeziornych wód. Jej głowę zdobi wianek z budzących się do życia jaskółek lub świetlisty półksiężyc. Czasem spowija ją mgła, w której może się rozpłynąć. Niekiedy ukazuje się w blasku tęczowych barw. Ma magiczną moc, podlega jej cała natura. Potrafi utkać, dla Grabca, królewski płaszcz z elementów przyrody. Wykorzystuje w tym celu czerwień zorzy, krople rosy, szafir chmur, błękit nieba, tęczową nić. Potrafi również wcielić się w dowolną postać lub przemawiać jej głosem. Do Balladyny zwraca się szeptem zabitej siostry. Zdołała również zamienić człowieka w drzewo, wymierzając mu w ten sposób karę za niestałość w uczuciach – Grabiec zostaje zamieniony w wierzbę płaczącą:
  
  „Rośnij wierzbo płacząca;
  
  Skarż się, gdy ptaszek trąca ,
  
  Gdy cię strumyk podrywa(...)”
  
  
  Równie szybko może go odczarować i oddać mu tytuł króla. Unieszczęśliwia ją właśnie owa miłość, do Grabca. By zdobyć ukochanego, używa swojej władzy, co prowadzi do zguby wielu osób. Wiernymi służkami Goplany są Chochlik i Skierka, które również posiadają magiczną moc. Na rozkaz Goplany ingerują one w życie poszczególnych postaci, determinując kolejne wydarzenia. Wprowadzają w i tak już chaotyczny, niekiedy absurdalny świat ludzi zamęt. Skierka powoduje, że powóz Kirkora wpada w wyłom na mostku, niedaleko chaty Wdowy. Bogaty panicz musi przestąpić skromne progi wiejskiego obejścia, gdzie poznaje Alinę i Balladynę. Skierka tak „ukrasza” obie dziewczyny, że młodzieniec nie wie, która bardziej mu się podoba. Nakłada im na głowy niewidzialne wieńce z kwiatów, a obce echa cichutko nucą cudowne pieśni. Owe wieńce spostrzega tylko ofiara czarów – Kirkor i tylko on słyszy tajemnicze melodie. Królewicz nie chce wracać do pustego zamku, woli pozostać w ubogim domku. Kiedy Kirkor nadal nie wie, na którą pannę się zdecydować, duszek śpiewa Wdowie do ucha:
  
  „Matko, w lesie są maliny,
  
  Niechaj idą w las dziewczyny.
  
  Która więcej malin zbierze,
  
  Tę za żonę pan wybierze.”
  
  
  Od tej pory w świecie ludzi sprawy zaczynają przybierać niewłaściwy obrót. Zawistna i zaborcza Balladyna zabija Alinę, a potem następuje szereg złych wypadków i kolejne morderstwa.
  
  
  
  W baśniowy sposób przedstawiona jest również przyroda. Gmin wierzył w wszechwładną moc, która koresponduje ze światem ludzi. To ona czuwa nad sprawiedliwością i jeżeli zachodzi taka potrzeba, sama ją wymierza. W „Balladynie” natura została upersonifikowana, drzewa widzą, potrafią rozmawiać. Balladyna obawia się, że przyroda, która była świadkiem zbrodni, może jej tajemnicę wyjawić. W jednoznaczny sposób reaguje na kolejne „przestępstwa” bohaterki, niebo zmienia kolor, nad zamkiem zbierają się czarne chmury. Goplana daje nam do zrozumienia, że za zabójstwo siostry spotka ją kara: „ (...)ale natura zbrodnią pogwałcona mścić sie będzie.”
  
  Oparcie się Słowackiego na moralności ludowej, czyli przekonaniu, że nie ma zbrodni bez kary, każdy zły czyn zostanie kiedyś ukarany, a zbrodniarz poniesie jego konsekwencje oraz na wierze w istnienie w siły, która wymierza sprawiedliwość, ilustruje scena śmierci tytułowej bohaterki. Piorun, który zabija Balladynę, symbolizuje karę za wyrządzone zło oraz ujawnia harmonię miedzy tradycją a przyrodą. Podobnie jak w balladach, tak i tutaj to natura wymierza sprawiedliwość. Słowacki podkreśla jednak, że jest ona jedynie wykonawcą wyroków Boga. Przed odlotem z nadgoplańskiej krainy Goplana wypowiada słowa:
  
  „Poplątałam Ludzkie czyny,
  
  tak , że Bogu mścicielowi
  
  Trzeba wziąć grom i upuścić
  
  Na ludzkie dzieła i winy...”
  
  
  Oddaje los ludzi w ręce Boga, który czuwa nad historią, którą gmatwa i manipuluje człowiek. W ogólnym rozrachunku świat skalany zbrodnią okazuje się być podporządkowany prawu Bożemu.
  
  

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie