Treść zadania

Przedwiośnie jako powieść – dyskusja nad kształtem odrodzonej Polski.

Analizując dany fragment powieści, zwróć uwagę na prezentowane przez
bohaterów racje. Wnioski z analizy wykorzystaj w pracy:
Przedwiośnie jako powieść – dyskusja nad kształtem odrodzonej Polski.


( fragment w załączniku)

MODEL ODPOWIEDZI :
I ROZWINIĘCIE TEMATU (maksymalnie 25 punktów)
punktacja
Analiza i interpretacja fragmentu
1. Wprowadzenie do analizy sceny, 0-2
np.:
a. prezentacja postaci,
b. umiejscowienie fragmentu w całości utworu,
c. relacja ze spotkania Cezarego z Gajowcem,
d. konfrontacja poglądów bohaterów (dominacja formy dialogu - dyskusja),
e. narracja z perspektywy głównego bohatera.
2. Racje Baryki (charakterystyka jego postawy), 0-5
np.:
a. wyeksponowanie zła dotychczasowego porządku (perspektywa komunistów).
b. bieda warstw najniższych,
c. nieposzanowanie mniejszości narodowych i religijnych,
d. prześladowania polityczne,
e. system policyjny,
f. ojczyzna jako zaprzeczenie marzeń z okresu niewoli,
g. powielanie przez rządzących dawnych błędów,
h. przekonanie o konieczności znalezienia „wielkiej idei”,
i. zmiana dotychczasowego porządku społecznego,
j. reforma agrarna i przemysłowa,
k. postulat odwagi, bezkompromisowości działań.
3. Racje Gajowca (charakterystyka jego postawy), 0-5
np.:
a. reformy wymagają wyrzeczeń; zło to stan przejściowy,
b. ojczyzna - najważniejsza wartość, uzasadniająca doznane krzywdy,
c. konieczność liczenia się z realiami,
d. obrona niepodległości jako pierwsze zadanie,
e. ustalenie granic,
f. wzmocnienie armii,
g. stopniowa odbudowa potęgi państwa,
h. reforma walutowa (podstawy ekonomiczne kraju),
i. budowa nowego ładu społecznego („stany zjednoczone”),
j. prorządowy punkt widzenia (perspektywa antykomunistyczna).
4. Wnioski z analizy sceny, 0-3
np.:
a. skrajna, rewolucyjna postawa Cezarego,
b. reformatorska, ewolucyjna postawa Gajowca,
c. rozmówców łączy troska o losy Ojczyzny,
d. brak możliwości kompromisu.
5. Wykorzystanie całości utworu oraz kontekstów, 0-6
np.:
a. po odzyskaniu niepodległości – czas na pytania o przyszłość państwa,
b. utopia (szklane domy),
c. rewolucja (komuniści),
d. ewolucja (Gajowiec),
e. konfrontacja Polski marzeń z rzeczywistością (przynajmniej 1 konkretny przykład: przygraniczne
miasteczko, Chłodek, dzielnica żydowska, relacje komunistów),
f. niebezpieczeństwo rewolucji (Baku, stosunek komunistów do niepodległości),
g. powolność programu rządowego, nieliczenie się z nastrojami społecznymi,
h. funkcjonalne wskazanie kontekstu historycznego: kryzys ekonomiczny, społeczny i polityczny,
6. Wnioski 4
pełne,
np.:
podkreślenie dyskusyjnego charakteru powieści: zderzenie racji różnych stron, ich cząstkowość; brak
ostatecznego rozstrzygnięcia (otwarte zakończenie powieści); wezwanie do znalezienia
zadowalających rozwiązań.
częściowe, (2)
np.:
spór racji, określenie stanowisk bohaterów.
próba podsumowania, (1)
np.:
określenie stanowisk bohaterów