Treść zadania

c) p – przedstawienie malarskie, wyobrażające Chrystusa na tronie omiędzy modlącymi się Maryją i Janem Chrzcicielem; malarskie wyobrażenie idei pośrednictwa.

4. Porównaj dwa style artystyczne średniowiecza.

Sztuka romańska Sztuka gotycka
architektura



malarstwo i rzeźba

5. Porównaj średniowieczne wiersze maryjne według podanych kryteriów.

Bogurodzica Lament świętokrzyski
nadawca

adresat

cel wypowiedzi


kreacja Maryi





6. Opisz średniowieczny wzorzec osobowy przedstawiony w Legendzie o św. Aleksym:

b) nazwij postawę reprezentowaną przez bohatera utworu,



c) opisz „świętą śmierć” Aleksego,



d) objaśnij, na czym polega dydaktyzm utworu,



e) nazwij typ piśmiennictwa, do jakiego należy utwór opisujący biografie świętych.


7. Wskaż jedno podobieństwo i dwie różnice między postawami św. Aleksego i św. Franciszka.
św. Aleksy św. Franciszek






8. Z pierwszej zwrotki Bogurodzicy wypisz:

a) archaizm fonetyczny,

b) archaizm fleksyjny,

c) archaizm leksykalny,

d) archaizm składniowy,

e) apostrofę,

f) antytezę.


Bogurodzica (fragment)
Bogurodzica dziewica, Bogiem sławiena Maryja,
U Twego Syna, Gospodzina Matko zwolena, Maryja!
Zyszczy nam, spuści nam.
Kyrielejson.

9. Z poniższego fragmentu utworu:

a) wypisz dwa epitety o przeciwstawnym znaczeniu,

b) określ funkcję tych epitetów.




Lament świętokrzyski (fragment)
Ciężka moja chwila, krwawa godzina,
Widzęć niewiernego Żydowina,
Iż on bije, męczy mego miłego Syna.

10. Przeczytaj poniższe fragmenty utworu, a następnie:

a) nazwij motyw literacki wykorzystany w utworze,

b) wskaż dwa zabiegi językowe, które służą uwypukleniu demokratyzmu śmierci,


c) nazwij jednym słowem zabieg służący przedstawieniu Śmierci,

d) wyjaśnij, na czym polega połączenie grozy i śmieszności w wizerunku Śmierci, oraz określ funkcję takiego połączenia.





Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią [fragmenty]
Mors dicit1
[…] Gdy się jimę z kosą plęsać2,
Chcę jich tysiąc pokęsać. […]
Morzę wszytko ludzskie plemię3:
Morzę mądre i też wiły4 […].
I chorego, i zdrowego,
Zbawię żywota każdego;
Bądź ubodzy i bogaci,
Szwytki5 ma kosa potraci […]
Bądź książęta albo grabie6,
Wszytki ja pobierzę k sobie7. […]
Rzemieślniki, kupce, oracze,
Każdy przed mą kosą skacze. [...]

1 Mors dicit – Śmierć mówi.
2 Plęsać – tańczyć.
3 Wszytko ludzskie plemię – cały rodzaj ludzki.
4 Wiła – błazen, głupiec.
5 Szwytki – wszystkich.
6 Grabia – hrabia.
7 Pobierzę k sobie – zabiorę do siebie.

11. W poniższym fragmencie tekstu wskaż trzy cechy gatunkowe hymnu.






Wincenty z Kielczy Hymn do świętego Stanisława (fragment)
O ciesz się, Matko-Polsko, w sławne
Potomstwo płodna! Króla królów
I najwyższego Pana wielkość
Uwielbiaj chwałą przynależną.

12. Opisz relacje między mężczyzną a kobietą w modelu miłości dwornej.