Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  0 0

  babsi444 1.4.2010 (23:33)

  BIOMY KULI ZIEMSKIEJ
  
  Biom to największa z wyróżnianych jednostek biocenotycznych, w której dominuje charakterystyczny, będący w stanie równowagi (klimaksu), zespół roślinności, skład której uwarunkowany jest czynnikami klimatotwórczymi. Za przykład mogą posłużyć obszary stepowe, w których taką będącą w równowadze roślinnością są trawy. Ekologiczny podział świata żywego na biomy jest bardzo praktyczny, gdyż dominująca w poszczególnych biomach grupa życiowa roślin odzwierciedla wiele prawidłowości takich jak: cechy klimatu, czy charakter i rozmieszczenie zwierząt. Pojęcie biomu często używa się zamiennie z terminem formacja roślinna choć istnieje drobna różnica między nimi, polegająca na tym, że biom dotyczy całej biosyntezy podczas gdy formacja roślinna jedynie wybranej grupy roślinności. Na biom składają się zarówno rośliny i zwierzęta. Rozmieszczenie roślin i zwierząt na kuli ziemskiej jest uwarunkowane przez klimat oraz zasobność środowiska w wodę, tak że możemy dostrzec pewną prawidłowość w występowaniu flory i fauny od bieguna północnego do równika. Ta prawidłowość przejawia się w wyróżnionych przez ludzi kolejnych strefach i pasm biomów, zależnych od rosnących ku równikowi temperatur i intensywności nasłonecznienia.
  R E K L A M A czytaj dalej ↓
  
  Oto kolejne występujące od bieguna północnego po równik biomy.
  
  # TUNDRA
  
  Tundra to pasmo obszarów pozbawionych lasu, które ciągną się dookoła bieguna północnego. Cechą charakterystyczną jest wybitnie surowy klimat z długimi i mroźnymi zimami oraz krótkimi chłodnymi latami. W tundrach amerykańskich i euroazjatyckich średnie temperatury miesiąca stycznia wahają się między -16 a -26o C, a niekiedy mogą spadać do -60o C. W lipcu natomiast średnie temperatury nie są wyższe niż +15o C. Do tak wysokich szerokości geograficznych dociera stosunkowo niska ilość promieniowania słonecznego. Przy tak panujących warunkach, śnieg może utrzymywać się w niektórych miejscach przez 9 miesięcy w ciągu roku. Ograniczona dostawa energii cielnej ze słońca czyni gleby wiecznie zmarzniętymi. Silnie wiejące wiatry dodatkowo w sposób znaczny ograniczają zasiedlanie takich stanowisk przez faunę i florę, z której w tundrze spotkać możemy przede wszystkim mchy i porosty, a także trawy i gdzieniegdzie brzozy. Ze zwierząt na terenie tundry można zaobserwować z roślinożerców pardwę, renifera i leminga, a z prowadzących drapieżniczy tryb życia: sowę śnieżną, gronostaja, lisa polarnego czy niedźwiedzia. Z racji bardzo ubogo występującej biocenozy w tundrze, niebezpieczne są dla równowagi troficznej nawet najmniejsze zmiany. Wyeliminowanie już pojedynczego ogniwa mogłoby spowodować poważne zakłócenie całości. Populacją gwałtownie fluktuującą w tundrze są lemingi.
  
  Do tej pory obszary północne, w sposób nieznaczny zostały zakłócone przez człowieka. Ostatnimi laty odkryto na terenach tundrowych pokłady ropy naftowej ,co może w przyszłości stanowić poważne zagrożenie dla tych jeszcze dziewiczych obszarów.
  
  # TAJGA
  
  Pod nazwą tajgi kryją się występujące na półkuli północnej obszary porośnięte lasami. Od strony północnej sąsiaduje z tundrą w obniżeniach morfologicznych, dolinach. Lasy tundrowe ciągną się od północnej Azji ,przez występującą na 61 stopniu szerokości geograficznej Rosję, Estonię, Łotwę, dalej przez kraje Europy Północnej: Finlandię, Szwecję, Norwegię do Kanady w Ameryce Północnej. Obszary te, porośnięte lasem zwykło nazywać się tajgą. Lata w tajdze choć ciepłe i suche to bardzo krótkie. Zimy natomiast są wybitnie długie i mroźne. Temperatury przekraczające +10oC można zaobserwować jedynie w ciągu czterech miesięcy w roku. W tajdze opady nie są obfite, gdyż ich roczna suma wynosi od 400-600mm. Wszystkie te czynniki wpływają spowalniająco na wegetację roślin. Drzewa iglaste wchodzące w skład lasów rosną bardzo powoli, mimo to są smukłe i nad wyraz wysokie. Oprócz gatunków drzew iglastych porastających tajgę ,takich jak: modrzew, świerk, sosna, jodła i limba, występują też przedstawiciele drzew liściasty w tym : osiki, olszyny, brzozy, topole i wierzby. Rozwój roślin niższych takich jak krzewy i mniejsze drzewa jest znacznie hamowany przez zwarte korony drzew, które nie dopuszczają do przedarcia się przez nie promieni słonecznych. Niższa warstwa lasu, runo leśne tworzone jest przez opadłe liście i igliwie, mchy i porosty. Obfitość występującego pokarmu i zwarty las podczas krótkotrwałego lata, stanowią korzystne warunki dla licznych gatunków, które lasy wykorzystują jako miejsce lęgowe, teren migracji, a nawet kryjówkę. Zwierzęta tu żyjące zamieszkują pod korą (są to głównie owady) i w pniach będących w stanie butwienia drzew, ściółkę leśną i między gałęziami. Pod 'parasolem' zwartych koron drzew, zwierzęta znajdują schronienie przed wiatrem i deszczem. W tundrze doskonale czują się drapieżniki, a wśród nich: orzeł przedni, gronostaj, żbik, ryś i wilk, które dzięki obfitości pokarmu w postaci licznie zamieszkujących tajgowe lasy gryzoni.
  
  Panujące w tajdze warunki zmieniają się radykalnie wraz z nadejściem zimy, w której zwierzęta muszą sprostać bardzo trudnym warunkom. Niektóre z nich jak myszy i ryjówki żerują pod znaczną warstwą śniegu, podczas gdy inne rozwiązują problem niedoboru pokarmu zapadając w sen zimowy, w którym to przetrwają niekorzystny okres mogący trwać nawet do ośmiu miesięcy. Łosie, jelenie i zające, a więc przedstawiciele liściożernych i trawożernych żywią się gałęziami, korą drzew i igliwiem. Gryzonie natomiast w postaci wiewiórek i burunduków zużywają latem zgromadzone zapasy. Duże drapieżniki jak wilk, niedźwiedź i ryś polują z kolei przez cały rok.
  
  Jak widać tajga jest ulegającym wielu zmianom ekosystemem. Często nawiedzają ją klęski żywiołowe w postaci pożarów spowodowanych uderzeniem pioruna czy masowo pojawiających się gąsienic, które niekiedy potrafią ogołocić ogromne obszary leśne. Tajga jest też obszarem bardzo wrażliwym pod względem zanieczyszczeń środowiska. Tak więc człowiek wkraczający na tajgę musi być świadom krzywdy jaką wyrządza nie tylko jej mieszkańcom, ale i całemu globowi, pozbawiając go ochronnej warstwy lasu, będącej swoistego rodzaju barierą przed mroźnymi wiatrami z północy, co w efekcie może doprowadzić do istotnych zmian w klimacie.
  
  # LASY LIŚCIASTE
  
  Lasy liściaste są bardzo rozległymi obszarami rozciągającymi się w kierunku południowym w stosunku do tajgi oraz równika ( australijskie i południowo-amerykańskie lasy liściaste). Porastają zasobne w wodę tereny odznaczające się klimatem łagodnym i umiarkowanym. Istnieje pewna trudność w ustalaniu ścisłych granic tego biomu poza naturalnych granicami w postaci morskich wybrzeży. Na lądzie przebieg lasów liściastych jest bardzo zróżnicowany, może tworzyć zarówno pasy wciskające się pomiędzy pasma o innym składzie i charakterze. Może też przyjmować postać wysepek. Położenie tychże lasów jest odmienne na kolejnych kontynentach i tak :w Ameryce Północnej ograniczone są od części zachodniej Wielkimi Równinami, sięgającymi po Góry Skaliste, ku północy przechodzą stopniowo w lasy liściaste tajgi, a na południu z kolei graniczą z subtropikalnym lasem na Florydzie i z Zatoką Meksykańską. Przebieg lasów liściastych w Europie i Azji jest podobny. Od północy łączą się z tajgą , (w Azji też od północnego wschodu), na wschodzie docierają do Środkowo-chińskich Równin, na południu zaś graniczą z równinami rzeki Yangcy. W lasach liściastych występuje znacznie bogatsza w porównaniu z lasami iglastymi ściółka i grubsza warstwa próchnicy, pochodzące z butwiejących, opadłych wcześniej liści. Mechanizm zrzucania liści na niekorzystny okres zimowy jest przystosowaniem do prowadzenia oszczędnej gospodarki wodnej, niedostępnej dla roślin w stanie stałym. Najbardziej powszechnymi gatunkami drzew liściastych jest dąb i buk. Oprócz nich występują również lipa, klon, jesion ,leszczyna, brzoza, kasztanowiec i wierzba. Tuż pod koronami wyżej wymienionych drzew, na dość sporej grubości warstwie butwiejących liści, rozwijają się młode rośliny, krzewy, trawy, zioła, paprocie, wrzosy czy borówka czernica. W rzeczywistości czyste lasy liściaste spotyka się niezmiernie rzadko. Dzieje się tak w wyniku działalności człowieka, który w miejscu wyciętego drzewa liściastego sadzi, o wiele szybciej rosnące jodły, sosny i świerki. Na terenie naszego kraju statystycznie mówi się, że 95% spośród wszystkich lasów stanowią lasy liściaste, jednak praktycznie są to lasy mieszane.
  
  Lasy liściaste są zamieszkiwane przez ogromną liczbę organizmów zwierzęcych począwszy od tych najmniejszych po duże drapieżniki. Liczne gatunki zwierząt zamieszkują podziemne nory, wśród korzeni roślin, martwych liści, gęstych traw, dziupli, konarów i koron wysokich drzew. Mikroskopijnej wielkości bakterie i grzyby, pierwotniaki oraz drobne stawonogi znajdują się wprost wszędzie, przyczyniając się to rozkładu martwej materii organicznej, a tym samym budując warstwę próchniczą, która w sposób ciągły użyźnia glebę. Między opadłymi liśćmi drzew można dopatrzyć się wielu owadów (stonogi, żuki, chrząszcze, mrówki i pluskwiaki) i mięczaków, będące pokarmem dla zwierząt wyższych: kretów, jeży, jaszczurek ,salamander i podobnych. W runie leśnym polują też drapieżniki: węże, borsuki, łasice, lisy, kuny ,jenoty i niekiedy niedźwiedzie. Dziki należą do mało wybrednych zwierząt, zjadając niemal wszystko znajdujące się na powierzchni ziemi. Roślinożercy w tym: sarny, jelenie, daniele i żubry żywiące się listowiem, trawami, korą i pędami stanowią pokarm dla wilków, rysi, pum i tygrysów, rzadziej niedźwiedzi. Drapieżniki i zwierzęta przeżuwające dużo czasu spędzają na polanach, pasiekach, korytach rzek w poszukiwaniu pokarmu. Ich miejscem odpoczynku są przeważnie gąszcze krzewów. Z nastaniem zimy niemal wszystko w lesie liściastym ulega zmianie. W jadłospisie roślinożerców- jeleni, danielów, saren oraz kun, borsuków i lisów zaczynają dominować owoce rosnące na niskich drzewach. Ptaki żerujące takie jak kosy, sikory i drozdy obok owoców zjadają znaczne ilości owadów. Dzięcioły spędzają mnóstwo czasu na korach drzew w poszukiwaniu larw i owadów, niedostępnych dla większości pozostałych zwierząt. Wiele spośród ptaków prowadzących aktywny nocny tryb życia, a wśród nich sowy i lelki polują na gryzonie i stawonogi, które ukrywają się pomiędzy opadłymi gałęziami i obumarłymi pniami. Inne ptaki jak myszołowy poszukując naziemnie żyjących gryzoni obserwują otwarte przestrzenie. W czasie surowej zimy zwierzęta takie jak: sarny, jelenie, dziki, sowy ,wiewiórki i inne znajdują schronienie przed zamieciami śnieżnymi w leśnych gęstwinach. Z kryjówki wychodzą jedynie w obliczu poważnego zagrożenia, którym nierzadko jest człowiek.
  
  # STEP
  
  Stepy to obszary występujące w średnich szerokościach geograficznych, w klimacie umiarkowanym, porośnięte trawami. Z racji występujących w nierównych odległościach czasowych niewielkich opadów (około 250- 450 mm w skali roku)na terenie stepów panuje powszechny niedostatek wody. Na stepie dochodzi do dużych fluktuacji temperatur w ciągu roku. Lata są tu gorące i suche, zimy za to mroźne i obfite w opady śniegu. Również dobowe wahania temperatur są duże. Przyczyną tego jest klimat kontynentalny, który występuje na tym obszarze. W takim klimacie rozwój drzew jest niemożliwy. Na stepie występuje dość mało skomplikowana biocenoza. Roślinność składa się tu głównie z kseromorficznych zbiorowisk trawiastych z przewagą ostnicy, kurzycy, wiechliny i kostrzew. Roślinność ta w okresie wzmożonych opadów szybko się zazielenia i bujnie rośnie. Wśród traw występują tu odmiany zarówno traw niskich, średnich jak i wysokich. Na stepie dominują szybko biegający roślinożercy, którzy posiedli zdolność do szybkiego biegu z racji braku miejsc na stepie, w których można się skryć przed drapieżnikiem. Żyją tu także zwierzęta ryjące, które schronienie znajdują pod ziemią. I tak kryjówki w norach szukają: jaszczurki, węże, a niekiedy nawet ptaki. Na stepie nielicznie reprezentowane są duże drapieżniki, ponieważ stosunkowo mała jest też liczba ich potencjalnych ofiar w postaci dużych roślinożernych ssaków. W miejsce wielkich drapieżników licznie występują rysie, wilki i kojoty. Liczba tychże zwierząt została ostatnimi laty zmniejszona przez działalność człowieka, co doprowadziło do zwiększenia się ilości gryzoni. Na prerii z ptactwa występują: orły, sępy i przepiórki. W czasie upalnego lata, często dochodzi do masowego wystąpienia szarańczy. Człowiek często wpływa na obszary stepowe, ze względu na występujące tam żyzne gleby. Większa część stepów została zatem zamieniona na pastwiska.
  
  # SAWANNA
  
  Sawanna podobnie jak stepy porośnięta jest głównie przez roślinność trawiastą o typowo kseromorficznych cechach budowy takich jak twarde i ostre liście, z tą jednak różnicą, że sawanna bogatsza jest o drzewa, które występują sporadycznie razem z krzewami. Rzadkie występowanie drzew jest ściśle związane z konkurencją drzew o wodę. Obszar ten stanowią równiny położone w strefach około zwrotnikowych. Na sawannie wyróżnia się dwie pory roku: deszczową (dżdżystą), nad którą znacznie przeważa długa pora sucha. Ważnym czynnikiem biorącym udział w formowaniu się sawanny są występujące w porze suchej. Roczna suma opadów wynosi od 200-500 mm, a więc jest dość zróżnicowana osiągając swe skrajne wartości. Z wielkich rozmiarów sawannami mamy do czynienia w Australii i Ameryce Południowej, a największa z nich występuje zaś w Afryce. Sawanna Afrykańska charakteryzuje się bardzo małym zróżnicowaniem roślinności, w której rolę dominującą odgrywają trawy oraz sporadycznie występujące drzewa. Duża liczba roślinożernych kopytnych związana jest z ogromną produkcją biomasy w tym biomie. Na Sawannie Afrykańskiej możemy zaobserwować najbogatszą spośród innych faunę w postaci dużych kopytnych jak i wielkich drapieżników np. lew czy lampart. Wiele gryzoni wykorzystując miękki grunt, kopie w nim nory, stanowiące schronienie przed upalnym słońcem.
  
  # PUSTYNIE
  
  Pustynie są to obszary porośnięte w bardzo małym stopniu przez roślinność kseromorficzną lub pozbawione roślinności zupełnie. Na takich obszarach można spotkać gatunki roślin i zwierząt, które w sposób doskonały przystosowały swoje ciało do radzenia sobie w tak ciężkich warunkach. Roczna suma opadów na pustyni nie przekracza 250 mm, a czasem przez kilka lat obserwuje się okresy zupełnie bezdeszczowe. Warunkiem powstania pustyni na jakimś obszarze jest przewaga parowania wody ze skał, gleby i roślin nad ilością opadów deszczu, łącznie z dopływami wody oraz ilością pary wodnej znajdującej się w mgłach nadciągających od morza. Do pustyń dociera powietrze tropikalne z obszarów około zwrotnikowych, czyli rejonów zwrotnika Raka i Koziorożca, które jest suche i gorące sprzyjając powstawaniu pustyń. Niektóre pustynie odznaczają się bardzo wysokimi bo dochodzącymi do 50 C dobowymi wahaniami temperatury. Dzień na pustyni jest bardzo gorący, podczas gdy w nocy temperatura może spaść poniżej 0, przy czym największe fluktuacje zachodzą w czasie wschodu i zachodu słońca. Zwierzęta i rośliny zamieszkujące ten obszar muszą być zatem wytrzymałe na tak zmienne temperatury. Wyrazem przystosowania się do życia na pustyni jest wykształcenie przez organizmy specyficznych struktur i zachowań, dzięki którym radzą sobie z zasadniczymi niedogodnościami takimi jak niedobór wody, bardzo wysoka temperatura, brak pożywienia się i kryjówek. Niektóre spośród pustyń występują na płaskowyżach, gdzie dodatkowym czynnikiem niesprzyjającym są pojawiające się przymrozki. W obrębie pustyń można wyróżnić ich dwa rodzaje: pustynie gorące z upalnymi dniami i ciepłymi nocami oraz pustynie zimne, które charakteryzuje co prawda gorący dzień, ale nocą temperatura ulega znacznemu spadkowi. Podział ten wynika z położenia geograficznego obszaru pustynnego. Z największymi pustyniami możemy się spotkać w Afryce i Azji. Zarówno fauna jak i flora są bardzo ubogie. Wśród roślin wyodrębnia się trzy typy, których budowa jest wyraźnym wyrazem przystosowania się do życia w surowych warunkach pustynnych. Mamy zatem:
  
  ▪ Sklerofity, posiadają silnie rozwinięte systemy korzeniowe oraz drobne i grube liście, które w okresie bardzo suchym mogą zrzucać
  
  ▪ Sukulenty, które w tkankach łodyg (kaktusy), liści (agawa) lub w organach podziemnych (pelargonie) magazynują wodę
  
  ▪Rośliny efemeryczne rosnące przy odpowiedniej wilgotności, okres suszy przetrzymują w postaci nasion lub przetrwalnych organów podziemnych
  
  Jeżeli chodzi o faunę jest równie uboga jak flora, a występująca również przystosowała się do panujących tam warunków. Przeważają tu chrząszcze, szarańczaki, pajęczaki, węże, jaszczurki i ptaki. Zwierzęta te prowadzą nocny tryb życia, a podczas dnia kryją się przed słońcem w wykopanych przez siebie norach. Ze względu na rodzaj budującego pustynię materiału wyróżnić można pustynie: kamieniste, piaszczyste, gliniaste i solniskowe.
  
  # PUSZCZA TROPIKALNA
  
  Puszcze tropikalne choć zajmują jedynie 6% powierzchni globu to skupiają w sobie ponad połowę wszystkich gatunków zamieszkujących naszą planetę. W skład lasów deszczowych wchodzą głównie stale zielone i rosnące przez cały rok drzewa szerokolistne. Temperatura na tych obszarach utrzymuje się na stałym poziomie i średnio wynosi 25 C. Roczna suma opadów wynosi ponad 2000 mm. Deszczowe lasy tropikalne stanowią jedno z bogatszych w bioróżnorodność naturalnych stref na Ziemi. Szacuje się, że na każde 100 tys. km2 przypada 750 gatunków drzew i 1500 gatunków roślin kwiatowych. Świat zwierząt w porównaniu z lasem deszczowym jest znacznie uboższy.
  
  # WILGOTNY LAS RÓWNIKOWY
  
  Zwany inaczej lasem deszczowym, odznacza się strukturą warstwową. W lesie równikowym dominują wysokie drzewa, których jedynym czynnikiem wobec optymalnych warunków wodnych i cieplnych jest światło, o które nieustannie konkurują ( najlepszy przykład stanowią pnące się ku górze liany). Owa warstwowa struktura lasów deszczowych przejawia się w występowaniu trzech warstw drzew:
  
  ▪ wyrastające ponad przeciętny poziom lasu bardzo wysokie drzewa, dorastające do 45 m wysokości
  
  ▪ drzewa dorastające do 24-30 m wysokości, tworzące swymi silnie rozgałęzionymi koronami podstawowy górny poziom lasu, przez który z trudem przechodzą promienie słoneczne
  
  ▪ drzewa niższe, wyrastające sporadycznie w miejscach, w których występują luki w koronach drzew
  
  W lesie równikowym występuje też piętro niższe, w którym dominują krzewy i wysokie byliny (głównie banany i bambusy). Dno lasów ze względu na panujący półmrok nie należy do najlepiej rozwiniętych, tworzona jest jedynie przez cieniolubne paprotniki i grzyby. Również i pod względem występującej fauny las równikowy jest środowiskiem najbogatszym w gatunki. Statystycznie podaje się, że na każde 100 tys. km2 występuje około 150 gatunków motyli, 60 gatunków płazów (rzekotki i ropuchy), 100 gatunków gadów (kameleony, iguany, węże nadrzewne) i 400 gatunków ptaków. Z ssaków nadrzewny tryb życia prowadzą wiewiórki, leniwce, małpy, nietoperze. Twierdzi się, że największą liczbę gatunków stanowią owady, spośród których znaczenie ekologiczne mają głównie mrówki, patyczaki i motyle.

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie