Treść zadania

Najlepsze rozwiązanie

• 

  0 0

  markra10 25.4.2010 (11:56)

  Istota konfliktu baskijskiego znajduje się w historycznych doświadczeniach i dziejach tego narodu. Analizę tą należałoby rozpocząć od roku 1200, kiedy to po połączeniu Asturii z Kastylią, Baskonia stała się regionem o bardzo dużej autonomii, z własnym zarządem. Udało się wtedy wywalczyć Baskom specjalne przywileje tzw. „fueros”, które od tego momentu stały się dla nich olbrzymią wartością, a w późniejszym czasie celem żądań. „Fueros” ograniczały władzę królewską na terenie baskijskiej seniorii, umożliwiały rozwój samorządu terytorialnego i, co się z tym wiąże, chroniły rozwój i kultywowanie narodowej kultury. Do miana symbolu urósł również zwyczaj składania przez kastylijskich władców przysięgi na wierność nadanych przywilejów pod dębami z Guerniki.
  
  Autonomiczny region rozwijał się powoli i mimo kilku wydarzeń historycznych, które mogły ograniczyć przywileje Baskom, trwał aż do wieku XIX. W międzyczasie bardzo zyskał i rozwinął się gospodarczo, zwłaszcza w czasie wielkich wypraw morskich w wieku XV. Przełom wieków XVIII i XIX był dla mieszkańców Euzkadi bardzo niekorzystny. Najpierw w 1789 roku, w wyniku reformy administracyjnej, likwidacji uległa autonomia francuskiej części Baskonii, potem w 1814 roku, król Hiszpanii Ferdynand VII zniósł konstytucję uchwaloną dwa lata wcześniej i tym samym odebrał baskijskie przywileje w swoim królestwie. Baskowie, niejako przewidując przyszłe kłopoty, w 1765 roku założyli Towarzystwo Przyjaciół Kraju. Była to odpowiedź na nasilające się szykany ze strony Kastylijczyków, którzy to coraz skuteczniej opanowywali wysokie stanowiska nie tyle w kraju, bo to było naturalne, tylko właśnie w baskijskich prowincjach. Madryt skrzętnie eliminował wpływy Basków nie tylko poprzez rugowanie ich z administracji lokalnej, ale także, a może przede wszystkim odmawiając im prawa do używania euskary (języka baskijskiego) w urzędach i szkołach.
  
  Szansą dla najstarszych mieszkańców Europy na powrót do szerokich swobód była niestabilna sytuacja wewnętrzna Hiszpanii. Ciągłe i nieustanne walki między pretendentami do tronu, spotęgowane jeszcze najazdami napoleońskimi nie sprzyjały rozwojowi państwa. Na domiar złego dochodziły do tego również rewolucje burżuazyjne, w których to bogaci Hiszpanie domagali się większego wpływu na losy królestwa, większej partycypacji we władzy. Ta niewątpliwie niekorzystna, jak już wspomniałem, sytuacja wewnętrzna, akurat paradoksalnie dla Basków była szansą na powrót do swoich „fueros”. W takiej sytuacji politycznej, gdzie ścierały się ze sobą siły chcące zachować panujący ustrój z siłami liberalnej burżuazji, mieszkańcy Baskonii zdecydowali się stanąć po stronie monarchistów. Zwłaszcza, że don Carlos, brat zmarłego króla Ferdynanda VII, dawał im do zrozumienia, że pomoże odzyskać autonomię ich regionu. Niestety Baskowie, mówiąc kolokwialnie, postawili na złego konia. Następujące po sobie kolejno rewolucje burżuazyjne w latach 1834, 1854, 1865 zakończyły się sromotną porażką Carlosa. Stojący u jego boku Baskowie natomiast, od tej chwili traktowani byli jako reakcjoniści i obrońcy starego, złego porządku. Ich postawa doprowadziła do kolejnych represji. Od tamtej chwili na próżno było szukać jakiekolwiek przedstawiciela tego narodu w administracji państwowej, w sądownictwie czy szkolnictwie. Definitywnie zakazano używania języka baskijskiego.
  
  Rok 1841 to w historii Basków również znacząca data. Wtedy to ustalono ostatecznie przebieg granicy między Francją a Hiszpanią, dzielącą ich kraj na dwie części: francuską, w jej skład wchodziły trzy prowincje (Labourd, Soule, Dolna Nawarra) i hiszpańską składającą się z Bizkaii, Gipuzkoii, Górnej Nawarry i Araby. Z tego podziału właśnie powstało hasło jednoczące Basków, „Zapiak Bat” czyli „Siedem w jedności”. Symbolizować miało ono połączenie wszystkich prowincji w jedno, niezależne i samodzielne państwo. Powszechne odtąd stało się malowanie na ścianach budynków w miastach równań: 7 = 1, 3 + 4 = 1. Hasło „Zapiak Bat”, jak się okazało w XX wieku, przejęła separatystyczna organizacja ETA.
  
  Baskowie nie mieli szczęścia w wybieraniu sobie stronników politycznych. Podobnie jak kilkanaście lat wcześniej poparli don Carlosa, tak w roku 1873 stanęli u boku władz I Republiki francuskiej. W zamian za to, obiecano im szeroką autonomię w strukturze nowego państwa. Premier Ripoll proponował wizję państwa federalnego złożonego z kilku państw regionalnych. Niestety dla Basków, Republika upadła w niecały rok po jej proklamowaniu, a oni sami, znów jako przeciwnicy polityczni, spotkali się z surowymi represjami.
  
  Nic dziwnego, że wśród mieszkańców Euzkadi narastało coraz to większe niezadowolenie i radykalizowały się nastroje. Powoli zaczynały tworzyć i krystalizować się ruchy narodowowyzwoleńcze. W roku 1890 Sabino Arana Goiri wydał książkę pod tytułem „Formularz istotnych zasad nacjonalizmu baskijskiego”. Niedługo potem założył pismo „Euzkadi” i od tego czasu nazwa to zaczęła funkcjonować jako nazwa zjednoczonego narodu baskijskiego. W roku 1894 Sabino Arana stworzył Baskijską Partię Nacjonalistyczną (Partido Nacional Vizcaya – PNV). Partia ta gromadziła i jednoczyła, bez względu na grupę społeczną, wszystkich baskijskich patriotów.
  
  Baskowie zawsze silnie związani byli z tradycją i religią katolicką. Cechował ich także olbrzymi szacunek i zapał do pracy. Dlatego dość sprawnie i energicznie na przełomie wieków XIX i XX rozwinął się u nich ruch robotniczy, swoją ideologią mocno umocowany w miłości do uciskanego narodu. Protoplastą związków zawodowych w Baskonii był zresztą jezuita z Walencji.
  
  Okres I Wojny Światowej to dla tego regionu czas wielkiego boomu gospodarczego. Wielkie zamówienia na broń, na wszelkie produkty przemysłu zbrojeniowego spowodowały gwałtowny i szybki rozwój bogatego w surowce obszaru. Miało to dwojakie znaczenie dla rdzennych mieszkańców, po pierwsze – pozytywne – region się rozwijał bogaciło się społeczeństwo, po drugie – negatywne – bogata Baskonia przyciągała imigrantów z innych części Hiszpanii. Napływ innych grup etnicznych spowodował wzrost nacjonalizmu baskijskiego i jednoczył wszystkich Basków w obronie tożsamości narodowej.
  
  

  Dodawanie komentarzy zablokowane - Zgłoś nadużycie